1254 Escalatie door Het Westen: Russische Reserves gestolen. Antwoord: gaskraan dicht?

Ben Aris was mij onbekend, maar in een interview met Aaron Maté bleek hij heel goede informatie te hebben. 

BNE Intellinews is zijn bedrijf en het verkoopt economische informatie over de Oostbloklanden.  

Ik heb deze zaken onthouden van het Maté interview en van de twee blogs die ik hieronder vertaal: 

= Al vorig jaar lente was er sprake van troepen-opbouw en van lieden die beweren dat Rusland agressieve plannen had. ('threat inflation'.  Het groot maken van de 'dreiging!' ,  de wapenindustrie leeft er van.)

= Putin is al 13 jaar bezig om reserves op te bouwen,  zodat  eventuele sancties het land minder schaden. ( Reserves op Londense banken.) 

= Het Westen heeft vorige week besloten die Reserves in beslag te nemen.  Dat had niemand zien aankomen, ook Putin niet.  Het maakt de Westerse Banken voor der est van de wereld tot onbetrouwbaar.  Andere landen zullen hun geld verhuizen. 

= Maar voor Putin is het een zware klap.  Door de 7 jaar sanctie was de groei 2 %, terwijl die in veel landen 4 % was. Nu zal de groei afnemen.  Het zal heel moeilijk zijn om het volk tevreden te houden.  Jonge ingenieurs en ICT mensen verlaten in groten  getalen Rusland.  

( Ik denk dat Ben Aris aan de kant van de 5e Colonne staat, en dat zijn Moskouse medewerkers daar ook bij horen.  Ook Derk Sauer is terug in Nederland en deed huilie huilie of hij wel ooit nog zijn huis in Moskou zal zien : "Ik ben al oud".  Het kan dus zijn dat Ben Aris een wat pessimistisch beeld geeft, dat vooral voor de 5e Colonne geldt.  Maar zijn info is erg interessant. ) 

Interview, 11 maart,  39 minuten: 

Hieronder twee blogs van Ben Aris, het eerste van april vorig jaar, 2021 en het tweede van maart 2022. 

MOSCOW BLOG: Strategie vs tactiek, Poetins fiscale vesting is klaar

Al meer dan een decennium bereidt de Russische president Vladimir Poetin zich voor op de huidige krachtmeting met de VS. Hij heeft een fiscaal fort gecreëerd dat Rusland grotendeels ongevoelig maakt voor economische aanvallen en nu het zover is, heeft het Kremlin een veel hardere lijn uitgezet tegenover het Westen.

Door Ben Aris in Berlijn 25 april 2021

De Russische president Vladimir Poetin wordt vaak omschreven als een en al tactiek en geen strategie, maar als je een stapje terug doet, wordt het duidelijk dat hij zich al minstens 13 jaar aan het voorbereiden is op de huidige krachtmeting. In die tijd heeft hij van Rusland een fiscale vesting gemaakt, die nu eindelijk klaar is. Hierdoor kan hij min of meer straffeloos het hoofd bieden aan de macht van de VS, ondanks het feit dat Rusland op bijna alle punten zwakker is dan de VS, behalve wat kernwapens betreft. 

Maar het punt van het fiscale fort is dat het een defensieve structuur is, geen offensieve. Veel van het verhaal rond het "Rusland-probleem" gaat ervan uit dat Poetin actief probeert de westerse democratieën te ondermijnen of de Sovjet-Unie opnieuw op te bouwen, terwijl hij, als je kijkt naar wat hij in feite heeft gedaan, ervan uitgaat dat Rusland zal worden aangevallen en hij, voor zover mogelijk, heeft geprobeerd Rusland van die aanval te isoleren, zodat het land niet zal worden gedwongen iets te doen wat het niet wil doen. 

Waar Poetin nu eigenlijk tussen deze twee polen staat, is een punt van voortdurende en nooit eindigende discussie. De pogingen van Rusland om enorme valutareserves op te bouwen en tegelijkertijd zijn buitenlandse schuld tot nul terug te brengen zijn duidelijk defensieve maatregelen. De annexatie van de Krim, de militaire aanwezigheid in Donbas en de meer recente "oefeningen" aan de Oekraïense grens zijn duidelijk offensieve maatregelen. Maar zoals bne IntelliNews en vele andere commentatoren betoogden, was het vrij duidelijk dat Rusland nooit van plan was Oekraïne binnen te vallen, maar zijn zijn plannen voor de Donbas minder duidelijk. 

Inzicht in wat er werkelijk aan de hand is, wordt bemoeilijkt door de "dreigingsverhogende instanties" die er belang bij hebben het oorlogszuchtige karakter van Rusland te overdrijven, omdat het geld oplevert van politiek gemotiveerde actoren in het verhaal, zoals wapenfabrikanten en plaatselijke oligarchen, en invloed koopt in de wandelgangen van de macht, waar Amerikaanse politici bijvoorbeeld het "vijand aan de poort"-verhaal hebben gebruikt voor binnenlandse politieke doeleinden. 

Het meest recente, en een van de meest beruchte, voorbeeld was de bekende Russische havik, de Zweedse econoom en een Senior Fellow bij de Atlantic Council Anders Aslund, die deze week tweette dat de mensen in Oekraïne "in paniek" raakten door de dreiging van een op handen zijnde invasie. De opmerking bracht een storm van veroordeling en hoon teweeg, vooral van de plaatselijke bevolking, die zei dat er helemaal geen paniek was. Enige bezorgdheid over de troepenbewegingen van Rusland, ja, maar dat was alles. De Atlantische Raad is radicaal pro-Oekraïne en heeft, gefinancierd door onder meer de NAVO, het Amerikaanse ministerie van Defensie en enkele van de grootste oligarchen van Oekraïne, onvermoeibaar gelobbyd voor een veel hardere lijn tegen Rusland. Hoewel weinig serieuze analisten een invasie verwachtten, blijft de Atlantische Raad de oorlogsdreiging aanzwengelen met artikel na artikel, opiniestukken en podcasts.  

"De dreiging die van Rusland uitgaat, wordt door haviken en dreigingsverhogende organisaties overdreven. Buiten het nucleaire domein is de militaire macht van Rusland een schaduw van die van de USSR. Hoewel het in staat is om dicht bij zijn grens een indrukwekkende militaire macht te genereren, heeft Europa een reeks capabele regionale actoren, zoals Duitsland, die in staat zijn om de kracht van Moskou te controleren. Rusland heeft eenvoudigweg niet de middelen om het machtsevenwicht in Europa te verstoren, laat staan het continent te veroveren," schreef Joshua Shifrinson, assistent-professor Internationale Betrekkingen aan de Universiteit van Boston, in een article in Newsweek deze week.         

Shifrinson's claim to fame is dat hij de academicus is die een document heeft gepubliceerd waarin de onderhandelingen met Michail Gorbatsjov aan het einde van de Koude Oorlog worden beschreven, waarin de beloften worden beschreven van tientallen westerse leiders, waaronder de Duitse Bondskanselier Helmut Kohl en de Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken James Baker, die beloofden de NAVO niet met "één centimeter" naar het oosten uit te breiden. Het probleem was dat dit allemaal mondelinge beloften waren; er werd niets op papier gezet, en achteraf gezien lijkt Gorbatsjov naïef om ze te hebben geloofd. 

Het stekelige Rusland van na de Sovjet-Unie is een groot probleem voor Europa, dat zowel afhankelijk is van Rusland voor energie als zwaar geïnvesteerd heeft in de enorme kleinhandelsmarkt van dat land. Maar het is geen existentiële bedreiging.

Strateeg vs tacticus

Poetin wordt meestal afgeschilderd als een misdadiger die geen belang heeft bij de toekomst van Rusland en alleen maar meedoet om zichzelf en zijn entourage te verrijken. Hij volgt de actualiteit en handelt wanneer hij een zwakke plek ziet om de eenheid van het Westen zeer effectief te ondermijnen en de vele tegenstellingen tussen de geallieerden, bij gebrek aan een beter woord, uit te spelen.

Maar dit geeft Poetin geen krediet voor de decennialange langetermijnplanning die duidelijk is gebruikt om Rusland klaar te stomen voor precies de huidige krachtmeting. Dat is het voordeel van het bekleden van een ambt in een autoritair regime: je gaat ervan uit dat je tientallen jaren in functie zult zijn en dus plan je tientallen jaren van tevoren, terwijl de langste tijdshorizon voor de meeste westerse politici 4-8 jaar is. Poetin is al meer dan twee decennia aan het bewind en zal dat wellicht nog anderhalf decennium blijven. 

Zoals bne IntelliNews elders heeft betoogd, vindt de confrontatie haar oorsprong in het besluit van de VS om zich in 2002 unilateraal terug te trekken uit het ABM-raketverdrag. Dit was een belangrijke pijler van de veiligheidsafspraken uit de Koude Oorlog om een mogelijk nucleair conflict met de Sovjet-Unie te voorkomen. Dat werd gevolgd door een reeks opzeggingen van soortgelijke verdragen uit het Koude-Oorlogtijdperk, en de voortdurende oostelijke uitbreiding van de NAVO. Meer recent hebben de westerse bondgenoten raketten opgesteld in Roemenië en Polen als onderdeel van het raketschild tegen "schurkenstaten", nominaal Noord-Korea en Iran, maar in de praktijk, toen de raketten werden opgesteld langs de westgrens van Rusland, was het stil wie het Westen werkelijk als schurkenstaten beschouwde.

Poetin reageerde op deze tendensen met zijn nu beroemde toespraak op de Veiligheidsconferentie van München, waarin hij waarschuwde dat Rusland in natura zou reageren tenzij het Westen rekening zou houden met de zorgen en belangen van Rusland. Poetin verwees tijdens zijn toespraak in Duitsland specifiek naar de gebroken beloften die in het artikel van Shifrinson worden beschreven.

In datzelfde jaar begon Poetin zich actief voor te bereiden. Het plan was tweeledig: het Russische leger zodanig moderniseren dat het het hoofd zou kunnen bieden aan de NAVO-strijdkrachten in Europa en, indien het de VS niet zou verslaan, beloven zoveel verwoesting aan te richten in een gevecht dat militaire oplossingen van tafel zouden zijn; en ten tweede een fiscaal fort bouwen om Rusland ongevoelig te maken voor sancties.

In hetzelfde jaar als de toespraak in München begon de Centrale Bank van Rusland (CBR) met een beleid van actieve aankoop van goud en opbouw van het aandeel goud in haar reserves, een beleid dat zij meer dan tien jaar voortzette en pas vorig jaar stopte met actieve aankoop. Een derde van de Russische geldvoorraad van 580 miljard dollar is nu goud.

De militaire modernisering kwam in 2012 echt op gang en ontnam de begroting al haar reservemiddelen. Toen toenmalig minister van Financiën Alexei Kudrin bezwaar maakte en probeerde een begroting door te drukken die de welvaart van het vorige decennium zou voortzetten, werd hij ontslagen. 

Het moderniseringsprogramma is acht jaar lang voortgezet en werd in 2018 geacht zijn doel min of meer te hebben bereikt, toen het Kremlin zijn aandacht weer richtte op het stimuleren van de welvaart en het aanpakken van de stagnerende inkomens die een politiek probleem begonnen te worden. De man die belast was met het opstellen van die plannen was Kudrin.

Ondertussen waren de werkzaamheden voor de bouw van het fort Rusland in volle gang. Een van de sancties waarmee de laatste weken is gedreigd, is Rusland uit het geldbetalingssysteem SWIFT te zetten in de hoop de internationale financiële operaties van het land lam te leggen. Vooruitlopend op deze stap heeft het Kremlin echter een alternatief MIR-betalingssysteem opgezet dat SWIFT weerspiegelt, en heeft het actief zijn BRIC-bondgenoten aangetrokken om zich bij het systeem aan te sluiten. Het werk aan het MIR begon ongeveer tien jaar geleden.

Tegelijkertijd verbood Poetin, als onderdeel van zijn "de-offshorisation"-campagne, overheidsambtenaren om offshore-rekeningen te hebben of activa, zoals onroerend goed, in het buitenland te bezitten. Russische bedrijven werden "aangemoedigd" om hun rechtspersonen te herdomiciliëren van favoriete offshore paradijzen zoals de Caymans, BVI, Cyprus en Nederland naar "onshore paradijzen" in Rusland. Internationale technologiebedrijven kregen te horen dat zij al hun gegevens over personen moeten opslaan op servers op Russisch grondgebied. Enzovoort. Overal heeft Rusland geprobeerd om alle belangrijke zaken terug te brengen binnen zijn territoriale grenzen.

Parallel met de nieuwe financiële infrastructuur die werd opgezet, begon de regering geld in de industrie te pompen om Rusland zo autonoom mogelijk te maken. Wat begon als tit-for-tat sancties op landbouwproducten uit de EU, veranderde al snel in een staatsinvesteringsprogramma om zoveel mogelijk voedsel in eigen land te produceren. Het Kremlin heeft zoveel geld in de landbouw gestoken dat het nu zelfvoorzienend is geworden voor pluimvee, varkensvlees en binnenkort ook rundvlees. De graanproductie is sterk gestegen en in 2018 produceerde Rusland 135 miljoen ton graan - de grootste oogst in de hele geschiedenis van het land. Poetin heeft het land omgevormd van een netto-importeur tot de grootste exporteur ter wereld, door graan toe te voegen aan gas als instrument van internationale diplomatie en door de integratie van Rusland in de wereldeconomie verder te verdiepen.

Elders hebben de toonaangevende Russische bedrijven zich ook in de wereldeconomie genesteld toen de VS in 2018 probeerde sancties op te leggen aan oligarch Oleg Deripaska's Rusal showed: aluminium prices spiked by 40% op de London Metals Exchange (LME) toen het Amerikaanse ministerie van Financiën (USTD) beleggers probeerde te verbieden om met Rusal samen te werken, maar binnen een paar maanden tot een vernederende terugtrekking werd gedwongen. Those sanctions were quickly cancelledDe enige sancties tegen Rusland die tot dusver zijn opgeheven.

Het meest in het oog springende aspect van de opbouw van Poetins fiscale fort is de accumulatie van harde-valutareserves en de vermindering van Ruslands blootstelling aan in dollar uitgedrukte schuld. Vorig jaar is de Centrale Bank van Rusland (CBR) begonnen met de verkoop van haar posities in Amerikaanse T-biljetten en in datzelfde jaar heeft de centrale bank haar "comfort level" van 500 miljard dollar overschreden.

Tegelijkertijd stapelen de middelen in het Nationaal Welzijnsfonds (NWF) zich op en bedragen nu circa 11% van het bbp. Tijdens de coronacrisis van 2020 vertoonde de Russische begroting voor het eerst sinds jaren een tekort, maar in plaats van het NWF aan te spreken, waar het voor bedoeld is, koos het ministerie van Financiën ervoor meer lokale schuld uit te geven om zijn oorlogskas te behouden, die nu meer als een strategisch, maar defensief wapen wordt gezien dan als een economische hulpbron.

Als onderdeel van dit de-dollariseringsproces zijn Rusland en China overgestapt van het vastleggen van hun onderlinge handel in dollars - de gebruikelijke valuta van de internationale handel - naar lokale valuta. Het aandeel van roebels en yuan in de Chinees-Russische handel is gestegen van niets in 2018 tot een kwart nu. Ook de handel met Turkije, een belangrijke leverancier van landbouwproducten aan Rusland, wordt steeds meer in lokale valuta gedaan.

Naast de opbouw van bruto internationale reserves (GIR) heeft het ministerie van Financiën zijn eigen reserves opgebouwd. De laatste ronde van de op 15 april opgelegde VS-sancties is voor het eerst gericht tegen de binnenlandse OFZ-obligaties van Rusland, die door het ministerie van Financiën worden gebruikt om de begroting te financieren, en het ministerie geeft jaarlijks voor ongeveer 3 biljoen roebel (40 miljard dollar) aan deze obligaties uit. De VS hebben gedreigd hun beleggers te verbieden deze obligaties in hun bezit te hebben, maar MinFin heeft een kasreserve van 9,5 biljoen roebel in verschillende vormen die het in noodgevallen kan aanspreken. MinFin zou morgen gewoon kunnen stoppen met het uitgeven van OFZ's als het dat wil en drie jaar lang geen lokale obligaties uitgeven voordat het geld op is.

Door deze en andere soortgelijke maatregelen is Poetins fiscale vesting formidabel. Het is zo goed voorzien van geldvoorraden en MIR-betalingssysteemwapens dat het in feite bijna alle economische aanvallen op Rusland kan afslaan. Er is weinig meer dat het Westen kan doen om het ernstig te schaden.

Fiscale vesting is klaar

Na ten minste 13 jaar werk lijkt het Kremlin te denken dat zijn fiscale vesting voltooid is.

MinFin voert in feite al minstens tien jaar een bezuinigingsbegroting uit om deze financiële middelen te kunnen opbouwen, en dat is de reden waarom de economische groei en de reële inkomens in Rusland, ondanks de torenhoge kasreserves, nog steeds achterblijven bij de verwachtingen.

Net als in het Eurazië van Orwells 1984 is Rusland voortdurend in oorlog en is de bevolking gevraagd de ongemakken te lijden in het belang van het land, wat zij tot nu toe met tegenzin heeft gedaan in de strijd met Oceanië en Oost-Azië.

Het plan lijkt te zijn geweest de Russische hulpbronnen op te bouwen tot het punt waarop het ongevoelig is voor internationale sancties - en zoals bne IntelliNews meldde, the lack of sanctions on secondary market trading and ownership of OFZs - lijkt het erop dat het dat punt heeft bereikt.

Het plan voor de toekomst lijkt te zijn deze middelen koste wat kost te behouden, maar het overschot te gebruiken om de welvaart te herstellen die de mensen genoten in de gelukkiger tijden van de hoogconjunctuur in de jaren negentig.

De regels voor het NWF bepalen bijvoorbeeld dat de eerste 7,5% van het BBP in het fonds niet mag worden aangeraakt, maar dat de regering alles daarboven mag uitgeven, en zij is van plan dat ook te doen, door het grootste deel van dat geld te bestemmen voor investeringen in infrastructuur die de economische groei verveelvoudigen.

Nu het fiscale fort is voltooid, is het spel veranderd. De kostendekkende olieprijs voor de Russische begroting wordt geraamd op ongeveer 42 dollar, maar de marktprijs van olie is het hele jaar gemiddeld meer dan 60 dollar geweest. Hoewel de zogenaamde begrotingsregel betekent dat overtollige olie-inkomsten nog steeds naar het NWF worden overgeheveld, is de regering, in plaats van dit extra geld gewoon op te potten om haar fiscale fort op te bouwen, nu duidelijk van plan om dit overschot te gaan besteden aan het opknappen van Rusland Inc en zich te gaan gedragen als een normaal land.

Je zou een parallel kunnen trekken tussen Orwell's beroemde roman en Putin’s State of the Nation speech deze week: zoals de regering van Eurazië periodiek zou doen bij de aankondiging van goed nieuws: "Overwinning aan het westelijk front. De tabakstoelage is verhoogd met 10 gram per week!" 

 

MOSCOW BLOG: Herijking voor de economische oorlog met Rusland

MOSCOW BLOG: Herijking voor de economische oorlog met #Rusland #Oekraïneoorlog #Oekraïne-invasie #bne #EmergingMarkets

Door Ben Aris in Berlijn 9 maart, 2022

ED: Dit artikel verscheen voor het eerst als blurb in bne IntelliNews' EDITOR'S PICKS, een dagelijkse e-mail digest van de beste artikelen van de laatste 24 uur die gratis in uw inbox worden bezorgd. Klik hier om de vorige edities te bekijken en u aan te melden.

 

OK mensen. Het is tijd om te herijken. De oorlog tussen Moskou en Kiev in Oekraïne is net wereldwijd geworden. Het is nu een volledige economische oorlog tussen Oost en West. 

Zoals bne IntelliNews heeft betoogd, heeft het Westen Rusland getroffen met de schadelijkste sancties die het kon bedenken, namelijk een verklaring van economische oorlog. De Russische president Vladimir Poetin heeft nu teruggeslagen met Russische tegensancties die de uitvoer van grondstoffen tot het einde van dit jaar zullen verbieden. Ze zullen chaos veroorzaken op de grondstoffenmarkten. Brent heeft deze week al de $140 aangetikt en opende vanochtend op $128,3. Ook de gasprijzen zijn omhooggeschoten tot het dubbele van hun piek van vorig jaar en liggen momenteel 16 keer hoger dan normaal. En het kan nog veel erger: het Kremlin waarschuwde voor $300 olie als gevolg van de schermutselingen die net zijn begonnen.

We hebben ons begrip van Poetin al moeten bijstellen, omdat hij bij elke escalatie van deze crisis onverwacht extreme stappen heeft gezet en in elk stadium voor de maximale optie heeft gekozen. Niemand (ook ik niet) had een grootschalige invasie van Oekraïne verwacht nadat de diplomatie van januari en februari was mislukt. We moeten echter niet verbaasd zijn over het verbod op grondstoffen, want het is meer van hetzelfde.

Misschien verbaast het Westen zich erover dat Poetin bereid is Rusland effectief af te snijden van zijn eigen beste inkomstenbronnen, maar gezien Poetins recente vorm denk ik dat dit volkomen voorspelbaar is geworden. Hij moet dit conflict zo snel mogelijk zien te beëindigen, want de Russische onenigheid onder de bevolking is een tikkende tijdbom in eigen land en hij kan een lange oorlog in Oekraïne niet volhouden en hij kan Oekraïne zeker niet voor langere tijd bezetten en vasthouden, want dan wordt het duidelijk een nieuw Afghanistan. Hij gebruikt extreme maatregelen om zo snel mogelijk tot definitieve vredesbesprekingen te komen. En als ik zeg "vrede" bedoel ik dat Oekraïne aan al zijn eisen toegeeft. 

Op dat punt lijkt er enige vooruitgang te zijn. Kiev heeft min of meer gezegd dat het giving up on its Nato aspirations aangezien de Oekraïense president Volodymyr Zelenskiy bitter teleurgesteld is dat de Navo geweigerd heeft Oekraïne te hulp te komen in het uur van de nood en het luchtruim boven Oekraïne te sluiten. In een interview met de Amerikaanse media gisteren suggereerde hij dat ook over de status van de regio's Donetsk en Luhansk moet worden onderhandeld. Erkenning van Ruslands soevereiniteit over de Krim zal echt moeilijk worden, maar hopelijk kunnen ze een "agree to disagree"-formule vinden die een compromis hierover mogelijk maakt. Een vierde ronde van besprekingen kan elk moment plaatsvinden.

In overeenstemming met mijn stapsgewijze model met pauzes voor besprekingen, is het van belang erop te wijzen dat de tegensancties slechts zouden lopen tot eind december, wanneer er weer een pauze voor besprekingen is. Zij hebben een tijdschema, in tegenstelling tot de westerse sancties, die voor onbepaalde tijd gelden. Poetin berokkent de wereldeconomie (en zichzelf) duidelijk enorme schade - dit is misschien de eerste keer dat de grote mogendheden sancties opleggen aan een land dat in staat is in natura terug te slaan - maar de tijdslijn suggereert ook dat het Kremlin wil dat de besprekingen worden beëindigd, zodat de sancties in januari volgend jaar niet worden verlengd. Verwacht een eis aan het Westen om de sancties tegen Rusland op te heffen. Poetin zal het hard blijven spelen.

En een deal is mogelijk. Voor zover ik weet zijn de Amerikaanse sancties opgelegd bij presidentieel uitvoeringsbevel, wat betekent dat de bevoegdheid om ze op te leggen en op te heffen onder de persoonlijke controle van de Amerikaanse president Joe Biden blijft. Indien de sancties door parlementaire wetgeving waren opgelegd, zouden zij onmogelijk kunnen worden opgeheven. Dit mechanisme is het gemakkelijkst toe te passen, maar het geeft Biden ook een krachtig onderhandelingsinstrument. Ik ben er niet zeker van dat het de bedoeling was om aan te geven dat er een uitweg uit deze clash is, maar het effect is hetzelfde.

De details van wat er precies op de lijst staat en welke vrijstellingen er zijn, zullen in de komende dagen of weken bekend worden gemaakt, wanneer we een beter idee zullen hebben van de schade die dit zal veroorzaken. Maar u kunt er zeker van zijn dat zij veel schade zullen aanrichten.

Hier is nog een plaats waar u zich moet herijken: Rusland is een wereldmacht op het gebied van grondstoffen en landbouw geworden, met veel invloed op de internationale markten. De economie is relatief klein, maar omdat het zo'n belangrijke rol speelt in de levering van zoveel belangrijke grondstoffen, heeft het de macht om veel industrieën te gronde te richten en de wereldwijde inflatie dramatisch op te drijven en echte pijn te veroorzaken voor ieders economie.

Zoals ik al jaren betoog, is het demoniseren van Poetin de afgelopen twee decennia altijd gebaseerd geweest op de veronderstelling dat je dat zonder kosten kunt doen, omdat het Westen zo weinig investeringen in Rusland heeft en de verkoop van grondstoffen onaangetast blijft door de politiek, omdat dat is hoe grondstoffenmarkten werken - min of meer.

Het enige land dat wel veel zaken doet met Rusland is Duitsland - Duitsland heeft letterlijk tien keer meer bedrijven die in Rusland werken dan enig ander Europees land - en dat is ook het land dat zich tot het laatste moment het meest afwachtend tegenover Rusland heeft opgesteld met zijn steun voor Nord Stream 2.

Gedurende het grootste deel van de laatste twee decennia heeft Poetin deze opzet getolereerd, waarbij hij enerzijds de zakelijke banden van Rusland met de rest van de wereld ontwikkelde en anderzijds zijn politieke agenda van het vergiftigen van spionnen en het arresteren van Navalnys nastreefde. Het Westen heeft dit duale spel ook graag gespeeld; tijdens ontmoetingen tussen Poetin en de Duitse bondskanselier Angela Merkel spraken zij altijd over internationale problemen zoals Syrië, maar namen zij tegelijkertijd belemmeringen weg voor zaken als de bouw van een nieuwe BMW-fabriek in Kaliningrad of een investering van Siemens.

Dat stopte in 2020 tijdens het bezoek van topdiplomaat Josep Borrell van de Europese Unie aan Moskou, net nadat anti-corruptieactivist en oppositiepoliticus Alexei Navalny was gearresteerd en hij persoonlijk was vernederd door de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov.

Bij het begin van de actieve fase van de confrontatie die nu zijn hoogtepunt heeft bereikt, heeft Lavrov in zijn toespraak over de nieuwe spelregels in februari zeer duidelijk gezegd dat het Kremlin dit tweesporenbeleid van met de ene hand zaken doen en met de andere hand sancties opleggen, niet langer zou tolereren.

Volgens mijn inschatting was Poetin al een tiental jaren bezig met de voorbereiding van deze botsing, omdat hij volgens mij geloofde dat deze botsing onvermijdelijk was, zoals ik onlangs schreef in een opiniestuk "Is Poetin gek geworden?". Lavrov legde de lat op nul en koppelde impliciet de zaken van Rusland aan de politiek van sancties, die nu in gang is gezet. Dat betekent dat Poetin nu bereid is af te zien van de inkomsten uit de export van grondstoffen omwille van zijn politieke doelen, en dat is gloednieuw.

Er wordt al lang gezegd dat Rusland gas als een politiek wapen gebruikt en bne IntelliNews beweert al lang dat de gasbusiness weliswaar een instrument is van het buitenlands beleid, maar dat het Kremlin, dat het meest geïnteresseerd is in het sluiten van gasleveringscontracten op lange termijn, het nooit als wapen gebruikt. Wel, dat is net veranderd. Nu is een van de mogelijke verboden de nucleaire optie van het afsnijden van Europa's gasleveringen, wat catastrofale gevolgen zou hebben.

In een gerelateerd stuk nam ik een diepe duik in how the war in Ukraine could affect gas supplies to Europe. Ik legde een kaart van de huidige bezette gebieden over een kaart van de verdeling van de Oekraïense pijpleidingen en gasopslagtanks. Daaruit blijkt dat het Russische leger het gebied waar de gaspijpleidingen lopen niet bezet houdt, en dat de opslagtanks in het oosten van het land, de helft van de totale capaciteit, zich ook nog steeds in door de regering gecontroleerd gebied bevinden.

Het afsluiten van de 40 bcm gas per jaar die door Oekraïne stroomt zou op zichzelf al een energiecrisis in Europa veroorzaken, maar als Rusland ook nog eens de helft van de opslagcapaciteit van Oekraïne zou overnemen, aangezien deze tanks zich dicht bij de bezettingsmacht bevinden, dan zou er sprake zijn van een crisis op een crisis.

Rusland stuurde vorig jaar ongeveer 180 bcm naar Europa, dat een totale opslagcapaciteit van 161 bcm heeft. De opslagcapaciteit van Oekraïne is de grootste op het continent met 33,6 bcm aan capaciteit, of ongeveer 20% van het totaal. Maar dat betekent dat Europa zelf niet genoeg opslagcapaciteit heeft om de winter door te komen, zelfs als het die met LNG zou kunnen vullen (wat niet kan). In geval van nood zou Europa zijn kolen- en kerncentrales opnieuw moeten opstarten. Maar Europa is even afhankelijk van de invoer van Russische steenkool als van gas, en de kerncentrales waarvan de vergunning is ingetrokken, hebben blijkbaar minstens een jaar nodig om weer opgestart te worden.

Het ziet er dus naar uit dat Poetin in staat is een grote energie- en economische crisis in Europa te veroorzaken als hij de meest extreme versie van het grondstoffenverbod doorzet, hoewel hij de VS weinig schade kan berokkenen, behalve dan indirect door de olieprijzen op te drijven en de internationale inflatie aan te wakkeren, wat op zichzelf al erg genoeg zal zijn.

Zoals ik al zei, het is tijd voor een herijking, want dit kan allemaal nog veel erger worden dan het nu is.

Tech

als gevolg van de oorlog Russia’s best and brightest tech workers have fled the country en masse. Het ding met deze werknemers is dat ze zeer mobiel zijn. Aangezien er in Rusland techbedrijven van wereldklasse zijn, is de reputatie van Russische software-ingenieurs zeer goed en kunnen zij gemakkelijk een baan krijgen waar ook ter wereld.

Rusland is reeds de weg ingeslagen van de Wit-Russische president Alexander Loekasjenko, die de bloeiende Wit-Russische technologiesector heeft vernietigd, waar duizenden ingenieurs en technologiebedrijven het land net hadden verlaten toen de protesten twee jaar geleden begonnen.

Dit zal Rusland veel geld kosten omdat het zijn ontwikkeling op lange termijn belemmert. En dat is wat Poetin heeft gedaan: zijn fiscale fort mag dan sterk genoeg zijn om de huidige sancties te weerstaan en hij mag dan misschien in staat zijn de Russische economie te heroriënteren van Europa naar Azië en de andere EM-markten, maar door Rusland af te snijden van de toptechnologie en zijn meest actieve en ondernemende werknemers - en niet alleen uit de technologiesector - te verliezen, heeft hij de Russische economie gedoemd ondermaats te presteren. Het groeipotentieel van Rusland bedroeg slechts 2% een jaar voor het begin van de huidige crisis, dat is de echte kostprijs van de vorige sancties. Nu moet het wel tot nul zijn gereduceerd en dat betekent dat Rusland waarschijnlijk gedoemd is tot stagnatie voor de rest van Poetins leven.

Mijn Russische medewerkers zeggen deze week tegen hun kinderen dat zij het land moeten verlaten en een carrière in het buitenland moeten zoeken, omdat Rusland geen toekomst meer heeft.

Er is veel meer verslaggeving over de oorlog in Oekraïne op onze premium service en dit is een goed moment om u aan te melden voor de gratis twee weken proef PRO hier.