Ik heb een abonnement op de Volkskrant, de NRC , Elsevier en BNdeStem.
Om een beetje te weten wat ze schrijven .
Op een dag begin maart, toen de aankomende ellende al een maand duidelijk was voor wie het wilde zien, heb ik in wanhoop een boze brief geschreven een enkele BNdeStem en Volkskrant journalisten.
Alleen van Pieter Klok (hoofdredacteur Volkskrant) kreeg ik antwoord.
Een antwoord waarvoor hij zich nu hopelijk schaamt, maar vooruit. Tòch een antwoord. Is al heel netjes.
Later heb ik nog enkele blogs gewijd aan zeer ondermaatse Vk artikelen.
( Zaat ) ( Ulco Schuurmans) ( Keulemans) (februari )
Dan dacht ik steeds: Zal ik het weer aan de heer Klok sturen?
Maar ja, het kost je toch weer een paar minuten, en je weet dat het niks helpt. Soms houdt iemand langer aan zijn standpunt vast als je hem op de onjuistheid er van hebt gewezen.... kritiek kan contra productief zijn.
Dus heb ik het maar niet gedaan.
Vanochtend viel mijn oog op een commentaar artikel van Pieter Klok.
Toch even lezen....
COMMENTAARTWIJFEL
Continue twijfel is in een crisis als de huidige de beste houding
Er is eenvoudigweg te weinig bekend over het virus om te weten wat verstandig is.
Het besluit van het kabinet om de samenleving weer langzaam open te gooien, leidde tot felle reacties. Voor het eerst ook stuitte premier Mark Rutte op breed gedeelde twijfels in de Kamer.
Het ene kamp vindt het totaal onverantwoord om scholen, kappers en terrassen weer te openen. Hierdoor kan het besmettingsgetal immers weer snel oplopen − zonder dat we het doorhebben − waardoor de ic’s straks weer in een mum van tijd vol zullen liggen en Nederland weer in lockdown moet. Anderen vinden het totaal onverantwoord om de economie nog langer lam te leggen en zo een depressie te veroorzaken die het leven van velen voor jaren zal verpesten.
Het is verleidelijk om je tot een van beide kampen te bekeren. In tijden van grote onzekerheden is het verlangen naar stelligheid groter dan ooit. Maar de werkelijkheid is dat er eenvoudigweg te weinig bekend is over het virus om te weten wat verstandig is. Het enige dat we vrij zeker weten is dat het kabinet fouten maakt en nog zal maken.
Toen een Kamerlid RIVM-directeur Jaap van Dissel gisteren wees op inconsistenties in de adviezen van het Outbreak Management Team (OMT) zei hij: ‘Zeker, u kunt inconsistenties vinden. Ik vind dat niet erg. Want dat geeft blijk van voortschrijdend inzicht.’
Continue twijfel is in een crisis als de huidige de beste houding. Wie het zeker denkt te weten, gaat op zoek naar bewijzen voor zijn of haar gelijk. Cognitieve dissonantie ligt op de loer, alles wat niet in het eigen wereldbeeld past, wordt over het hoofd gezien. Twijfel houdt de blik open.
Tegelijkertijd moet het kabinet niet te lang twijfelen en ingrijpende besluiten nemen. De enige manier om deze spanning op te lossen is om grote besluiten op te delen in kleine besluiten, vooral goed te kijken naar de effecten en open te staan voor nieuwe wetenschappelijke inzichten.
Het is een illusie dat Nederland als één man of vrouw achter het kabinetsbeleid zal blijven staan. De een zal van mening blijven dat je het zekere voor het onzekere moet nemen, de ander dat je vooral maatregelen moet uitproberen. Het kabinet is aan een lange zoektocht begonnen. Het zal het uiterste vergen van de communicatie-vaardigheden van Mark Rutte om de bevolking daarin mee te nemen.
Inhoudelijk heb ik er niet zo veel moeite mee.
Hoewel je natuurlijk kan zeggen: Van dat voortschrijdend inzicht bij het RIVM is niks te merken. Dat gaat langzamer dan smeltend ijs op de poolkappen.
En ook: Dat er onenigheid is bij virologen is nu echt algemeen bekend.
Laat ze eens openlijk met elkaar discussieren.
En zet de alternatieve denkers er bij, zoals Maurice de Hond, die volgens mij heel goede argumenten heeft en de lockdown kan omtoveren in een veel efficientere aanpak met nauwelijks inperking van vrijheden. ( https://www.maurice.nl/ of ( Ommekeer) of De Nieuwe Wereld of Weltschmerz )
Maar nu wil ik even een snufje zout leggen op iets dat op zich niet zo belangrijk is, maar dat je van een hoofdredacteur toch niet verwacht:
Pieter Klok gooit twee begrippen uit de psychologie door elkaar.
Hij gebruikt hierboven het begrip 'cognitieve dissonantie' waar hij bedoelt 'confirmation bias'.
Confirmation = bevestiging. bias = een afwijking van de werkelijkheid. Een niet random fout, altijd dezelfde kant benadelend.
Confirmation bias = de neiging om de wereld waar te nemen als precies passend in de ideeën die je er al over had.
= Het feit dat jouw vooroordelen bepalen wat je ziet.
Lijkt een beetje op: Een optimist ziet een half vol glas, een pessimist ziet een half leeg glas.
Klok schrijft: " Wie het zeker denkt te weten, gaat op zoek naar bewijzen voor zijn of haar gelijk. Cognitieve dissonantie ligt op de loer, alles wat niet in het eigen wereldbeeld past, wordt over het hoofd gezien. "
Nee, mijnheer Klok, niet de cognitieve dissonantie ligt op de loer, maar de confirmation bias.
Wat is dan het - tegenwoordig- veel gebruikte 'cognitieve dissonantie' ?
Dat is dat het wringt in je hoofd als jij Jantje aardig vindt, maar Pietje haat, terwijl Jantje en Pietje goede vrienden blijken te zijn.
Die dissonant wil je opheffen. Niet jij wil dat, maar jouw onderbewuste wil dat. Het is een aangeboren behoefte.
Hoe doe je dat? Twee mogelijkheden: door ze allebei OK te vinden, of ze bij nader inzien allebei niet OK te vinden.
Onze psychologische constellatie zorgt dus voor een opinie-verandering.
Dus door er achter te komen dat Jantje eigenlijk toch niet deugt, en jouw vriendschap niet waard is.
Of door de mening over Pietje positief bij te stellen: Het is wel onaardig maar hij bedoelt het altijd goed...
De neiging van ons brein om de dissonanten glad te strijken door onze mening te herzien (*) wordt door politici vaak gebruikt.
Hoe doen ze dat?
Politici dwingen bepaald gedrag af, of maken bepaald gedrag strafbaar.
Voorbeelden:
Parlementsleden mòeten applaudisseren bij een speech van Saddam Hussein, want niet applaudisseren kan gevangenis of executie tot gevolg hebben.
Amerikaanse afgevaardigden moeten 'Israel de grootste vriend van de VS' noemen om campagne-geld te kunnen ontvangen. Of applaudisseren als Netanyahu hen toespreekt. Uit 'the Israel Lobby' weten we dat Aipac alles noteert en dat dit bepalend is voor hun al dan niet genereuze fianciële hulp. (VPRO)( Hele docu)
De methode is dus als volgt: Het gedrag wordt afgedwongen, maar in ons hart denken we er geheel anders over.
Geen nood. Geef uw onderbewuste een paar weekjes de tijd en U zult op een dag 'Saddam' een prima kerel vinden. En U zult uzelf betrappen op een pleidooi waarin U - welgemeend- zegt dat Israël de grootste en beste vriend van de VS is. Israël heeft - gebruik makend van de psychologie, dus van de cognitieve dissonantie die ze (met dat doel) heeft veroorzaakt - uw mening veranderd.
Tegenwoordig zijn er niet veel openbare discussie meer, en dat is volgens mij om dit soort wankele opinies te kunnen laten voortbestaan.
Waar zie je nog een echte discussie tussen echte opponenten?
The Powers That Be kunnen het zich niet meer permitteren.
(*) Het is een manier om mensen te dwingen van mening te veranderen zonder dat die mensen het zich realiseren. Op een dag word je wakker, en heb je een nieuw inzicht. Vaak weet je zelf niet meer dat je er een week geleden anders over dacht.
Ik wil enkele journalisten opmerkzaam maken op dit blog over dhr Klok.
( Roddel over een 'peer ' maakt altijd nieuwsgierig... )
Dus een mooi moment om een harde noot te kraken: journalisten worden wel eens 'hoernalisten' genoemd.
Ik ben het daar niet mee eens.
Een hoer verkoopt haar eigen lichaam.
Een journalist daarentegen verkoopt niet zijn eigen lichaam, maar hij verkoopt de toekomst van U en mij en zelfs die van zijn eigen kinderen. Ik vind het vreselijk. En ik ben niet geïnteresseerd of hij weet wat hij doet of niet.
----------------------------------------------------------------
Ondanks de wel er barse toon van mijn blogje heeft de heer klok toch gereageerd. Uiteraard mede omdat hij overtuigd is dat ik een fout maak.
Oordeelt U zelf wie volgens U gelijk heeft.
From: Pieter Klok
Sent: Friday, May 8, 2020 2:04 PM
To: HJ
Subject: Re: Cognitieve Dissonantie is niet hetzelfde als Confirmation Bias.
Geachte heer Jansen,
Dankuwel.
Interessante uiteenzetting, maar ik ben het niet met u eens.
De ontdekker van de cognitieve dissonantie, Leon Festinger, beschreef hoe mensen zelfs als ze met feiten
worden geconfronteerd die niet in hun wereldbeeld passen (cognitief dissonant zijn),
de feiten zo manipuleren dat hun wereldbeeld overeind kan blijven. Confirmation Bias is iets anders. Dan zoek je bewust naar feiten die je theorie wel ondersteunen.
Hartelijke groeten,
Pieter Klok
Dag mijnheer Klok,
Allereerst: petje af dat U alweer op mij reageert!
Maar: Ik denk toch echt dat ik het gelijk
aan mijn zijde heb.
Ik ga trachten het U duidelijk te maken.
U schreef:
Interessante uiteenzetting, maar ik ben het niet met u
eens.
De ontdekker van de cognitieve dissonantie, Leon Festinger,
beschreef hoe mensen zelfs als ze met feiten
worden geconfronteerd die niet in hun wereldbeeld passen
(cognitief dissonant zijn),
de feiten zo manipuleren dat hun wereldbeeld overeind kan
blijven.
Google geeft deze omschrijving als eerste:
Cognitive
Dissonance (Leon Festinger)
According to cognitive
dissonance theory,
there is a tendency for individuals to seek consistency among their cognitions
(i.e., beliefs, opinions). When there is an inconsistency between attitudes or
behaviors (dissonance),
something must change to eliminate the dissonance.
Festinger spreekt dus niet over het wereldbeeld, maar over interne consistentie tussen overtuigingen en opinies.
Als ik iemand OK vind, dan is het niet aangenaam als die persoon positieve gevoelens heeft voor een derde persoon die ik haat.
Daar
wringt iets.
Dat wil ik opheffen. Dat ongemak wil ik laten verdwijnen.
Dat wil ik opheffen. Dat ongemak wil ik laten verdwijnen.
Festinger schrijft verder : “ When
there is an inconsistency between attitudes or behaviors (dissonance),
something must change to eliminate the dissonance.
Denk
dan aan enerzijds voor iemand applaudisseren (behavior) , en anderzijds een
afkeer voor die persoon voelen ( opinion, attitude towards) .
Deze tegenstelling wordt opgeheven door één van de twee te veranderen.
Je
kunt besluiten om niet meer te applaudisseren voor Saddam of voor Netanyahu...
Maar
dat is dodelijk voor een
parlementarier in Saddam’s Irak. En het is ‘politiek dodelijk’ voor een lid
van Het Congres, zoals we weten uit de praktijk zoals beschreven in ‘The Israël
Lobby', de VPRO docu uit 2007.
Dus heb je maar één optie om de dissonantie op te heffen: Je gaat je appreciatie voor Saddam aanpassen ( je vind hem nu OK) , en je gaat je opinie over Israel aanpassen: je wordt pro-Israel. Omdat je parlementslid wil blijven. Simpel.
Confirmation Bias is iets anders. Dan zoek je bewust naar feiten die je theorie wel ondersteunen.
Als ik het google is dit de eerste omschrijving:
Confirmation
bias is
the tendency to search for, interpret, favor, and recall information in a way
that confirms or strengthens one's prior personal beliefs or hypotheses. It is a
type of cognitive bias.
Het 'bewust naar feiten zoeken die je bestaande theorie bevestigen' zou
volgens U de enige betekenis zijn.
Maar het heeft ook met interpretatie te maken, en met
herinnering, zoals we in de definitie zien. Dat zijn onbewuste processen.
'Confirmation bias' is iets dat je van nature hebt. Een val
waar je in trapt als je er niet tegen vecht.
Dat men berichten scant naar stukjes informatie die het eigen
wereldbeeld bevestigen is juist, maar dat is volgens mij nooit een bewust
zoeken.
Men wil zichzelf het liefst als niet be-vooroordeeld persoon
beschouwen. Men wil zichzelf als objectief persoon zien.
Iemand heeft een aangeboren‘Confirmation bias’, het is niet iets
waar hij naar streeft. Hij ziet zichzelf als een objectief waarnemer.
We kijken allemaal door een gekleurde bril, om het eenvoudig
te zeggen.
Ik ken deze valstrikken van de geest en probeer dus altijd
‘rücksichtslos de waarheid’ te zoeken.
Dat valt inderdaad niet mee, maar we moeten wel: de waarheid
kennen is conditio sine qua non voor iemand die ‘het goede’ wil doen, iemand
die rechtvaardigheid na streeft.
Ik kan me die luxe permitteren, en dan geldt onverbiddellijk:
noblesse oblige.
Met vriendelijke groeten,
xxxx
No comments:
Post a Comment