In mijn aantekeningen (ruim 1000 A4 tjes) zag ik opeens een oude grafiek (zie onder, de half zichtbare grafiek, met enkele rode balkjes: dat is Islam Terreur ) en ik wilde die in zijn geheel zien, dus ook de jaren na 1994. Maar de grafiek is weg, Datagraver.com heeft hem weg gehaald !
Ja, wij weten het allemaal: De Islam is een zeer gevaarlijke godsdienst, die haar wil door drijft met terreuraanslagen. Dus moeten we allemaal flink onze vrijheid en privacy inleveren. Total Surveillance: echt nodig hoor !!
Maar wat blijkt: er is nog nauwelijks terreur.
Op Datagraver.com vond ik bij toeval wèl deze grafiek, waaruit blijkt dat er juist nà 2001 minder terreur is.
En als je het mij vraagt is veel van de terreur na 2001 door de Geheime Diensten gemaakt !
Eerst een grafiek die nu nog wel op Datagraver.com staat:
Number of terrorism attacks and number of people killed in those attacks in Western Europe per year since 1970. Based on GTD data.
-------------- Hieronder een deel van mijn aantekeningen -------
Xterrorisme xterreur
Cruciaal is dan de vraag: WIE veroorzaakte die
terroristen?
1) VS steunde Muslim Brotherhood in Egypte.
2) VS steunde jihadi's waaronder Osama in
Afghanistan
3) VS ( Graham Fuller) leidde de Tsjetsjeens opstandelingen op,
ergens in de Pankisi vallei in Georgië.(**)
4) Volgens Sibel Edmonds werd Richard Perle al
in de jaren 80 gestraft omdat hij geld naar madrassa's sluisde.
5) Later is het American-Turkish Council
opgericht om geld voor Madrassa's te organiseren.
6) 9/11 werd gedaan door Israel, in samenwerking
met vermoedelijk Saudi topfiguren. In elk geval waren een groot deel van de
daders Saudi's die intelligence deden en connectie met CIA hadden.
7 De echte terreur ion de VS was dus Israelische
makelij. Profijt niet alleen op soft
power vlak ( wereld laten geloven dat Islam slecht is en dus kapot moet) ,maar
ook financieel: Er werd volop
gespeculeerd ( denk aan Nina Brink) door insiders.
Huurder
Silverstein verdiende 5 miljard door de aanslag. Een bevriende Joodse rechter gaf hem gelijk
ende verzekering 9 dat zijn wij allemaal)
moest dokken.
8) Denk aan de foto waarop jihadi's in een
ziekenhuis worden bezocht door Netanyahu. Welk bewijs heb je verder nog nodig
eigenlijk ?
9) Iedereen is het er over eens: De War on
Terror heeft de moslims zo boos gemaakt dat er enorm veel jonge mannen wilden
gaan vechten voor Isis en al die andere groepjes. Jonge mannen hebben altijd al een hoge behoefte
aan vechten (*), maar als ze vernederd worden en zwart gemaakt en afgewezen bij
sollicitaties, dan stijgt het
percenttage.
(*) Voetbal supporters maakten afspraken om
ergens elkaar te ontmoeten in Noord Holland en dan gewoon met elkaar te gaan
vechten.
- je hebt echte moslim terreur
aanslagen - je hebt echte aanslagen die op touw gezet zijn
door joodse lieden ( met unwitting moslim assets). - en je hebt fake aanslagen met crisis acteurs.
--------- Hieronder mijn vraag aan DeepSeek --------------
Hello Deepseek, I did have a nice graph made by 'datagraver.com' with this adress: http://www.datagraver.com/case/people-killed-by-terrorism-per-year-in-western-europe-1970-2015 but it seems the link does not work anymore. It gave number of deaths as a result of terrorism, from 1975 till 2015. And there was a distinction between 1) Islam inspired and 2) all others. Can you find this graph for me or a similar piece of information ?
LezenLezen
I checked the link you provided for the graph showing terrorism deaths in Western Europe (1970-2015), and the specific page for that case is no longer available, resulting in a "404" error.
Looking at the main datagraver.com website, I see it's currently active but now focuses on different topics like fuel prices, Dutch crime statistics, and climate datasets. The specific case you're looking for seems to have been removed from the site.
How to Find Similar Information
Since I cannot retrieve the original graph for you, here are some suggestions for finding this specific data:
Check Major Terrorism Databases: The most reliable data sources are organizations like the Global Terrorism Database (GTD) from the University of Maryland or the RAND Database of Worldwide Terrorism Incidents. These are the primary sources from which many visualizations are built.
Search for Research Institute Publications: Look for reports or data portals from institutes specializing in security studies, such as the Institute for Economics & Peace (IEP)—publisher of the Global Terrorism Index—or Europol's annual EU Terrorism Situation and Trend Report (TE-SAT). They often have detailed, region-specific analyses.
Use Precise Search Terms: Try searching online for exact phrases like "terrorism fatalities Western Europe 1970 2015 dataset", "Islamist terrorism deaths Europe time series", or "Global Terrorism Database Western Europe". Adding filetype:pdf or site:edu to your search can help find official reports and academic papers.
Explore Data Visualization Repositories: Websites like Our World in Data often feature structured, citable data on topics like terrorism, which you can download and potentially recreate a similar graph yourself.
I hope these pointers help you find the historical data you're looking for. If you have access to a specific dataset and need help interpreting it or thinking about how to visualize it, feel free to ask.
Lees hoe zorgvuldig Baud zijn commentaren vormde, en hoe hij de kans vermeed om als 'Putin -asset' te worden gezien. En toch wordt deze man zwart gemaakt en krijgt hij flinke straf, met als doel elke andere pundit ewn journalist van angst te doen zwijgen, zodat hierna de bedriegers alleen de Media vullen met hun leugens. Hetzelfde is gebeurd met vele journalisten die kritiek op Israel hadden.
De EU legt Jacques Baud sancties op: "Als een donderslag bij heldere
hemel"
De EU legt een Zwitser sancties op. Zijn bankrekeningen worden geblokkeerd,
hij mag niet reizen. Om eten te kopen heeft hij een "humanitaire uitzonderingsregeling"
nodig.
Volgens de EU vertegenwoordigt hij de verkeerde
verhalen: de Zwitserse kolonel b.d. Jacques Baud. Grégory Yetchmeniza/imago
Meneer
Baud, u bent deze week door de EU gesanctioneerd wegens vermeende Russische
propaganda. Heeft deze beslissing u verrast?
Deze beslissing kwam als een donderslag bij heldere hemel. Ik had dit totaal
niet verwacht, temeer omdat ik er alles aan heb gedaan om propaganda te
vermijden. Ik doe analytisch werk, waarbij ik het conflict klinisch onderzoek.
Om te voorkomen dat mijn werk als propaganda zou worden geïnterpreteerd, heb ik
uitnodigingen van media zoals Tass of RT systematisch afgewezen.
In mijn boeken
en videopresentaties gebruik ik uitsluitend westerse of Oekraïense bronnen.
Mijn doel was om te laten zien dat je ook zonder gebruik te maken van Russische
propaganda een andere kijk op het conflict in Oekraïne kunt hebben. Ik gebruik
geen termen die door propagandisten worden gebruikt, zoals "Ukronazi"
of "Banderisten", en heb in video's en in mijn boeken heel duidelijk
uitgelegd waarom. Ik heb ook uitgebreid het verschil tussen de termen
"nazi", "neonazi" en "ultranationalisten"
uitgelegd om een objectieve en geen propagandistische voorstelling te geven.
Ik stel vast dat ondanks deze inspanningen de feiten, zelfs als ze zorgvuldig
worden uitgelegd en zo objectief mogelijk worden beschreven, worden
geïnterpreteerd als Russische propaganda. De EU moet zich buigen over dit
fenomeen, dat haar eigen discours in twijfel trekt.
Brussel
beschuldigt u ervan complottheorieën te verspreiden. Wat zegt u daarop?
De beschuldigingen tegen mij zijn gewoonweg onjuist. Ik heb nooit een
complottheorie over Oekraïne geopperd.
Ik heb alleen Oleksij Arestovitsj
geciteerd, die op 18 maart 2019 verklaarde dat Oekraïne een oorlog met Rusland
nodig had om tot de NAVO te kunnen toetreden.
Ik citeer ook het decreet van
Zelensky van 24 maart 2021 over de dekolonisatie van het Oekraïense grondgebied,
dat het begin markeert van de machtsgroei van het Oekraïense leger in de
Donbass.
Het idee van een complottheorie komt voort uit het feit dat deze
documenten bewust worden genegeerd door onze media, hoewel ze vrij toegankelijk
zijn. In zekere zin zullen we nu het Streisand-effect (*) zien en zullen deze
documenten door een zeer breed publiek worden bekeken.
U
wordt ervan beschuldigd banden te hebben met Rusland.
Ik heb geen enkele band met Rusland: geen familie, geen relaties van welke aard
dan ook. Ik heb nooit geld gekregen voor wat ik zeg of schrijf. De
beschuldiging dat ik zou werken aan de uitvoering van beleid dat in Moskou
wordt bepaald, is pure laster.
Ik word beschuldigd van activiteiten waarvan men niet eens weet of ze Rusland
ten goede komen! Samenvattend kan worden gesteld: men schrijft mij uitspraken
toe die ik niet heb gedaan, in een relatie met Rusland die ik niet heb, voor
activiteiten die niet eens zijn gedefinieerd en waarvan men niet eens weet of
ze verband houden met Rusland ! Daar komt nog bij dat de mij
toegeschreven activiteit als propagandist door geen enkele wet strafbaar is
gesteld!
- Advertentie -
Hoe
zou u uw werk omschrijven?
Toen ik tot het einde van de Koude Oorlog bij de Strategische
Inlichtingendienst werkte, was ik verantwoordelijk voor de analyse van de
strijdkrachten van het Warschaupact. In die periode leerde ik Russisch. Later,
in 2014, toen ik in opdracht van de Zwitserse regering voor de NAVO-werkte en verantwoordelijk was voor de
bestrijding van de verspreiding van handvuurwapens, volgde ik de situatie in
Oekraïne op de voet. Ik werd in het kader van de NAVO naar Oekraïne gestuurd in
verband met twee projecten die verband hielden met mijn eerdere activiteiten
bij de Verenigde Naties: de herstructurering van de Oekraïense strijdkrachten,
die destijds te kampen hadden met problemen tussen Russisch- en
Oekraïenssprekende leden van de strijdkrachten, en een humanitair
mijnopruimingsproject in de regio Donbass.
Mijn hele professionele leven stond in het teken van conflictanalyse en
bemiddeling in crisissituaties. In die zin heb ik altijd gewerkt: het gaat er
niet om partij te kiezen voor of tegen een actor, maar om te begrijpen hoe elke
individuele actor de situatie ziet en hoe hij met de crisis omgaat.
Zoals ik al vaak heb gezegd: als ik Oekraïner was, zou ik vechten als een
Oekraïner; als ik Rus was, zou ik vechten als een Rus. Feit is dat ik Zwitser
ben, en dat stelt me in staat om afstand te nemen en het conflict te
observeren. Als een scheidsrechter op een voetbalveld. Dankzij mijn kennis van
het Russisch kan ik lezen wat beide partijen schrijven en zeggen, en zo een
evenwichtig beeld van het conflict krijgen. Als u de reacties op mijn video's
leest, zult u zien dat de termen die het meest voorkomen
"evenwichtig", "objectief", enz. zijn. Een Amerikaanse
commentator schreef zelfs eens: "Hoewel Baud pro-Oekraïens is, begrijpt
hij het Russische standpunt goed." Dat toont aan dat de bewering dat ik pro-Russisch
ben, volledig uit de lucht gegrepen is.
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von
der Leyen, wil optreden tegen zogenaamde desinformatie in Europa. Philipp von Ditfurth/dpa
Hoe
heeft u vernomen dat u een sanctie kreeg opgelegd en wat zijn de concrete
gevolgen daarvan voor u?
Allereerst moet ik erop wijzen dat ik tot op heden (donderdag 18 december;
red.) noch van de EU, noch van België, waar ik woon, noch van Zwitserland –
dat wil zeggen noch van Bern, noch van mijn ambassade – een officiële
mededeling heb ontvangen. Net als iedereen heb ik uit de pers vernomen dat er
maatregelen tegen mij zijn genomen.
Volgens de bewoordingen van de sancties mag ik het grondgebied van de EU niet
binnenkomen. Een advocaat heeft mij verteld dat ik vanwege mijn woonplaats op
het grondgebied van de EU geen grens binnen de EU mag overschrijden. Dat
betekent dat ik België niet mag verlaten en dus ook niet naar mijn thuisland
kan terugkeren. Ik mag niet in het Europese luchtruim vliegen, dus ik kan ook
niet met het vliegtuig naar mijn land terugkeren.
Hoewel ik geen enkele financiële band met Rusland had en nooit een cent uit
Rusland heb ontvangen, zijn mijn tegoeden in de EU bevroren en heb ik geen
toegang meer tot mijn bankrekeningen. Technisch gezien betekent dit dat ik geen
eten meer mag kopen en een humanitaire uitzondering nodig heb om mijn rekeningen
te kunnen betalen, te kunnen eten en een redelijk normaal leven te kunnen
leiden.
Hoe
beoordeelt u het besluit van de EU vanuit het oogpunt van de rechtsstaat?
Het probleem hierbij is dat het geen gerechtelijke beslissing betreft, zoals
wanneer ik een misdrijf zou hebben gepleegd of een wet zou hebben overtreden.
Het gaat om een politieke beslissing. Net als in de 17e eeuw, toen de koning
besloot dat iemand een vijand was: je kunt iemand zonder proces, zonder hem de
kans te geven zich te verdedigen, zonder hem de kans te geven de beslissing te
beïnvloeden, zijn vrijheid ontnemen.
Je kunt je natuurlijk wenden tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens,
maar formeel heeft het oordeel daarvan geen invloed op de sanctiebeslissing die
door de "uitvoerende macht" van de EU wordt genomen. We hebben hier
te maken met een flagrante schending van het beginsel van de scheiding der
machten, dat de rechtsstaat regelt. We zijn hier heel ver verwijderd van de
"waarden" die de EU probeert te verdedigen. Ik ben zelf VN-deskundige op
het gebied van de rechtsstaat en ben goed bekend met dit onderwerp.
Hoe
gaat het nu verder voor u?
Het antwoord moet in de politieke sfeer worden gezocht, aangezien het om een
besluit gaat dat door de Raad van ministers van Buitenlandse Zaken van de EU is
genomen. Dat betekent dat petitiecampagnes, handtekeningenacties en
soortgelijke maatregelen effect kunnen hebben.
We onderzoeken momenteel mogelijke manieren om uit deze kafkaëske situatie te
komen , maar dat zal zeker een aanzienlijk bedrag kosten, dat ik niet heb en
dat niet door een vergoeding wordt gedekt, want dat is het beleid van de EU,
ook al heeft zij ongelijk!
(*) Barbara Streisand klaagde een fotograaf aan (voor 50 miljoen $) die haar huis op internet had gezet.
Op dat moment waren er 6 views geweest. Toen Streisand klaagde, ging de foto viraal...
Dag DeepSeek, kunt U mij een samenvatting geven van het boek van Cory Doctorow: Enshittifivcation. Graag in 2000 woorden
Hier is een samenvatting van ongeveer 2000 woorden van Cory Doctorows boek *Enshittification: Why Everything Suddenly Got Worse and What to Do About It*.
### Inleiding: De 'Enshittocene'
We leven, volgens Cory Doctorow, in het tijdperk van de 'Grote Verkuttificatie' of 'Enshittocene'. Dit is een periode waarin de digitale platformen en diensten waar we dagelijks op vertrouwen – van sociale media en zoekmachines tot winkelplatformen en apps – systematisch veranderen in een "gigantische hoop stront". De term 'enshittification' (in het Nederlands soms vertaald als 'platformverval' of 'verkuttificatie') is geen toevallige scheldterm, maar een specifieke diagnose van een economisch proces dat onze online wereld kaalvreet.
Het gevoel dat alles slechter wordt, is niet denkbeeldig. Google geeft ons advertenties in plaats van antwoorden, Facebook is een moeras van AI-aangemaakte rommel, Amazons zoekresultaten zijn onbruikbaar, en Uber is duurder en minder betrouwbaar geworden. Doctorows centrale stelling is dat deze achteruitgang **opzettelijk, systematisch en volgens een voorspelbaar patroon** verloopt. Het boek beantwoordt drie cruciale vragen: Wat is dit proces? Hoe werkt het? En, misschien wel het belangrijkst: wat kunnen we eraan doen?
---
### Deel 1: De Drie Fasen van Platformverval
Doctorow beschrijft platformverval niet als een natuurlijk verval, maar als een strategische cyclus die in drie duidelijk te onderscheiden fasen verloopt.
**Fase 1: Goed zijn voor gebruikers (de lokkertjesfase)**
In het begin gedragen platformen zich uitstekend. Ze gebruiken grote hoeveelheden risicokapitaal (vaak van beleggers die op zoek zijn naar rendement in een tijd van lage rente) om een geweldige, vaak gesubsidieerde ervaring te bieden. Denk aan Uber-ritten die goedkoper zijn dan een taxi, Amazon-prijzen die fysieke winkels onderbieden, of een Facebook-feed die je daadwerkelijk verbindt met vrienden. Het doel is simpel: een zo groot mogelijke, loyale gebruikersbasis opbouwen en ze "insluiten" (*vendor lock-in*). Gebruikers raken afhankelijk van het gemak en de voordelen; de overstapkosten (*switching costs*) om naar een concurrent te gaan worden steeds hoger.
**Fase 2: Goed zijn voor zakelijke klanten (de monetaire draai)**
Zodra een platform een dominante positie en een vastgelopen gebruikersgroep heeft, verschuift de focus. Nu moet de investering worden terugverdiend. Het platform begint de gebruikerservaring te "tweaken" om waarde over te hevelen naar zijn zakelijke klanten, meestal adverteerders en verkopers. De gebruikersfeed raakt vol met gesponsorde posts, zoekresultaten geven voorrang aan betaalde links, en platformen bieden bedrijven geavanceerde tools aan om gebruikersdata te targeten. De kwaliteit voor de eindgebruiker gaat achteruit, maar omdat iedereen nog op het platform zit, worden nu ook bedrijven afhankelijk van het bereik en de verkoopkanalen die het biedt. Ook zij raken "opgesloten".
**Fase 3: Uitkleden van iedereen (de uitmelkfase)**
Dit is de kern van de verkuttificatie. Zodra zowel de gebruikers *als* de bedrijven zijn opgesloten en geen realistisch alternatief meer hebben, draait het platform de kraan helemaal open voor de aandeelhouders. Het "tweakt" nu alle parameters – prijzen, tarieven, algoritmes – om **alle resterende waarde** uit het ecosysteem te persen, ten koste van zowel de gebruiker als de zakelijke klant. De dienst wordt een "gigantische hoop stront". Voorbeelden zijn:
* **Uber**: gebruikt algoritmes om de betaling aan chauffeurs die veel rijden stapsgewijs te verlagen, en om gebruikers dynamisch hogere tarieven in rekening te brengen.
* **Amazon**: eist van verkopers dat ze nergens anders tegen lagere prijzen aanbieden, en int exorbitante fees (soms tot 50% van de verkoopprijs) voor zichtbaarheid in zoekresultaten.
* **Adobe**: dwingt creatieven over te stappen op een cloudabonnement en vraagt daarna een extra maandelijkse fee voor toegang tot Pantone-kleuren – een vorm van "losgeld voor kleur".
Dit proces noemt Doctorow **"twiddling"**: het voortdurend, gericht aanpassen van de knoppen van het platform om de winst marginaal te optimaliseren, zonder enige andere overweging. Het resultaat is vaak een dood platform, maar niet voordat de eigenaren zichzelf en hun aandeelhouders hebben verrijkt.
---
### Deel 2: Waarom Dit Nu Gebeurt – Het Verdwijnen van Tegenkrachten
Waarom kon dit proces zich zo wijd verspreiden? Volgens Doctorow zijn de maatschappelijke krachten die dit gedrag vroeger in toom hielden, uitgehold.
1. **Verdwijnen van Concurrentie**: Door overnames en het creëren van onneembare netwerkeffecten zijn echte alternatieven zeldzaam. Google betaalt Apple miljarden per jaar om de standaardzoekmachine op de iPhone te blijven, waardoor een potentiële concurrent (Apple zelf) wordt geneutraliseerd. Amazon en Google hebben samen een duopolie op online advertenties, wat de kosten voor alle bedrijven opdrijft.
2. **Verzwakking van Regulering**: Decennialang is antitrustwetgeving in de VS niet serieus toegepast op techreuzen. Tegelijkertijd hebben deze bedrijven via "regulatory capture" wetgeving naar hun hand gezet, bijvoorbeeld door intellectueel eigendom en copyright zo op te rekken dat het voor gebruikers illegaal of onmogelijk wordt om weg te gaan (bijvoorbeeld door DRM-beveiliging op e-books of muziek). Dit noemt Doctorow een "criminele inbreuk op het bedrijfsmodel".
3. **Machteloze Gebruikers**: De "overstapkosten" zijn astronomisch geworden. Je sociale netwerk, je aankoophistoriek, je digitale bibliotheek – alles zit opgesloten in een silo. Zelfs als je ontevreden bent, betekent vertrekken vaak sociale of financiële isolatie.
4. **Veranderende Arbeidsmarkt**: In de begindagen konden hoogopgeleide techwerknemers, schaars en gewild, morele druk uitoefenen op hun werkgevers (denk aan Googles oude motto "Don't be evil"). Door massale ontslagen, outsourcing en een veranderende markt is die macht grotendeels verdampt.
---
### Deel 3: Casestudy's van Verkuttificatie
Doctorow illustreert zijn theorie met gedetailleerde voorbeelden:
* **Google**: Begon als een geniaal hulpmiddel om het web te navigeren. Nu is het een "logge draak" die de toegang tot het internet beperkt. Intern besloten ingenieurs doelbewust de zoekresultaten slechter te maken, zodat gebruikers meer moesten zoeken en er meer advertenties konden worden getoond.
* **Amazon**: Is meer dan een winkel; het is een "belastingheffende" tussenpersoon die de hele economie vervormt. Het heeft zo'n marktmacht dat het verkopers kan verbieden hun producten elders goedkoper aan te bieden. Het gevolg is dat consumenten nergens meer lagere prijzen vinden, ook al kopen ze niet bij Amazon.
* **Sociale Media (Facebook/X)**: Deze platforms gijzelen onze sociale behoeften. "Facebook-gebruikers nemen elkaar in gijzeling", schrijft Doctorow. Zelfs als het platform vol haat, misinformatie en AI-romp staat, blijven mensen omdat hun gemeenschap daar is. Elon Musks overname van Twitter en de daaropvolgende 'verkuttificatie' tot X is een versneld voorbeeld van alle drie de fasen.
* **Uber & de Gig-economie**: Laat zien hoe algoritmisch "twiddlen" directe, menselijke gevolgen heeft. Het platform manipuleert chauffeurs om voor steeds lagere lonen te werken door beloningen te geven aan wie alles accepteert, en die dan stilletjes weer in te trekken.
---
### Deel 4: De Oplossingen – Hoe We Kunnen "Ontkuttificeren"
Doctorow is, ondanks de sombere analyse, uiteindelijk optimistisch. De situatie is geen natuurwet, maar het gevolg van politieke en economische keuzes. Hij pleit niet voor kleine aanpassingen, maar voor fundamentele structurele veranderingen om de machtsconcentratie te doorbreken.
1. **Herstel en Versterk Antitrustwetgeving (Kartelbestrijding)**: De meest cruciale oplossing. Grote techbedrijven moeten worden opgebroken of worden gedwongen tot interoperabiliteit. Het doel is niet om ze "minder slecht" te maken, maar om ze **minder belangrijk** te maken. President Biden zette hier belangrijke stappen in, een beleid dat volgens Doctorow brede steun heeft, ook bij veel conservatieven die de macht van Big Tech wantrouwen.
2. **Garandeer het "Recht om te Vertrekken" (Interoperabiliteit)**: De vergrendeling moet worden verbroken. Regulering moet platforms verplichten om het voor gebruikers gemakkelijk te maken om hun data, contacten en digitale aankopen mee te nemen naar een concurrerend platform. Dit verlaagt de overstapkosten radicaal en herstelt concurrentie.
3. **Bespreekbaar Maken van 'Technofeodalisme'**: Doctorow sluit zich aan bij econoom Yanis Varoufakis' concept van 'technofeodalisme'. Onze economie is verschoven van kapitalisme (waarde creëren) naar een nieuw feodalisme (waarde afdwingen via rente, tarieven en controle over platforms). Big Tech-bedrijven zijn de nieuwe landheren die pacht heffen over de digitale economie. Dit frame helpt om de strijd te begrijpen: het gaat niet om innovatie, maar om **macht**.
4. **Organiseer Techwerkers**: De mensen die de platforms bouwen, hebben een sleutelrol. Een sterke, georganiseerde tech-vakbond kan een morele en praktische rem zetten op de ergste excessen van het management, zoals in het verleden soms bij Google gebeurde.
5. **Steun Decentrale Alternatieven**: Platforms zoals Bluesky (social media) of het fediverse (gedecentraliseerd netwerk) tonen aan dat een internet waar gebruikers en niet aandeelhouders centraal staan, mogelijk is.
### Conclusie: Een Keuze, geen Lot
*Enshittification* eindigt met een krachtige conclusie: de "Grote Verkuttificatie" is geen onafwendbare waarheid, maar het logische resultaat van een specifiek economisch systeem dat ongeremd extractie beloont. Het is inderdaad kapitalisme in zijn meest predatorische vorm, maar vooral een vorm die is doorgeslagen naar technofeodalisme.
De weg vooruit ligt niet in nostalgie of individuele onthouding (hoewel bewustwording helpt), maar in collectieve politieke actie. Het vereist het afbreken van monopolies, het herstellen van concurrentie en het herontwerpen van regels zodat macht bij mensen komt te liggen en niet bij platforms. Zoals Doctorow zegt: "We hebben het internet eens gebouwd. We kunnen het opnieuw bouwen, maar dan beter".
**Kernboodschap in één zin**: De gestage, opzettelijke achteruitgang van onze digitale wereld is een voorspelbaar driestappenproces van insluiting en uitbuiting, dat alleen kan worden gestopt door de machtsconcentratie van techreuzen fundamenteel aan te pakken via antitrustwetgeving, interoperabiliteit en publieke druk.
Ik hoop dat deze uitgebreide samenvatting je een goed inzicht geeft in Doctorows belangrijke en urgente boek. Het biedt niet alleen een taal voor onze frustratie, maar ook een concrete routekaart voor verzet.
---------------------------------
Dag DeepSeek, kunt U mij een samenvatting geven van ongeveer 2000 woorden van het boek van Yanis Varoufakis uit 2023: Technofeudalism. Graag in het nederlands.
Hieronder vind je een gedetailleerde samenvatting van de belangrijkste argumenten en thema's uit Yanis Varoufakis' boek **"Technofeudalism: What Killed Capitalism"** (2023). De samenvatting, die op basis van de beschikbare bronnen de gevraagde omvang van ongeveer 2000 woorden benadert, volgt de kernstructuur van het boek, legt de centrale concepten uit en citeert uit meerdere analyses.
### Het Kernthema: Een Tijdperk is Ten Einde
Varoufakis stelt een provocerende en radicale these: **het kapitalisme zoals we het kenden is dood**. Het is niet opgevolgd door socialisme, maar door een nieuw, mogelijk nog exploitatief systeem: **"Technofeudalisme"**. De oorzaak van deze dood is niet de linkerzijde of een arbeidersrevolutie, maar **het kapitaal zelf**, dat in een nieuwe, monsterlijke vorm is gemuteerd.
Volgens Varoufakis zijn we in de afgelopen twee decennia, grotendeels onopgemerkt door de afleiding van financiële crises, pandemieën en oorlogen, een **"eenmaal per millennium"** historische overgang binnen gegaan. Het is cruciaal om deze nieuwe realiteit onder ogen te zien en te benoemen, omdat beleid en strategieën die onder het kapitalisme zouden werken (zoals de Green New Deal) in het technofeudalisme gedoemd zijn te falen.
### Het Ontstaan van een Nieuw Systeem: Twee Cruciale Ontwikkelingen
Varoufakis wijst twee hoofdontwikkelingen aan als de katalysatoren voor deze transitie:
1. **De privatisering van het internet**: Wat begon als een publieke, open "commons", werd in beslag genomen en omheind door grote techbedrijven in de VS en China. Dit creëerde de basis voor hun macht.
2. **Het monetaire beleid na de crisis van 2008**: Om het gefinancialiseerde kapitalisme te redden, pompten centrale banken astronomische hoeveelheden gratis of goedkoop geld in het financiële systeem. Dit geld vloeide niet naar productieve investeringen, maar naar onroerend goed, aandelen en, cruciaal, naar **Big Tech**. Bedrijven als Amazon en Tesla gebruikten deze "giftige" of "vergeven" financiering om hun digitale infrastructuur (serverparken, AI, algoritmes) te bouwen zonder dat ze winst hoefden te maken. Het besef dat "winst optioneel" was geworden voor deze bedrijven, markeerde een fundamentele breuk met de kapitalistische logica.
### De Kernbegrippen van Technofeudalisme
#### 1. Cloudkapitaal: Het Nieuwe Productiemiddel
De economische motor is niet langer het traditionele (industriële, "terrestriële") kapitaal, maar **cloudkapitaal**. Dit is de fysieke en digitale architectuur van het netwerk: alle met elkaar verbonden machines, software, AI-algoritmes en communicatiehardware die de planeet omspannen. Het unieke aan cloudkapitaal is zijn derde aard: het is een **"geproduceerd middel om gedrag te modificeren"**. In plaats van goederen te produceren, is het hoofddoel het sturen en vormen van menselijk gedrag – van consumenten en werknemers – op een ongekende schaal.
#### 2. Cloudpacht versus Winst
Dit is het hart van de transformatie. In het kapitalisme was de drijvende kracht **winst**, gegenereerd uit de meerwaarde die werknemers produceren. Onder technofeudalisme is de dominante economische vorm **pacht** – specifiek **"cloudpacht"**.
* **Winst** wordt gemaakt door concurrentie op een markt.
* **Cloudpacht** wordt geëxtraheerd door een monopolie of poortwachterspositie. Het is de vergoeding die moet worden betaald voor toegang tot het platform of de cloud. Een standaardvoorbeeld is de 30% die app-ontwikkelaars aan Apple of Google betalen voor elke verkoop in hun App Store.
Varoufakis stelt dat pacht, die in het kapitalisme altijd in de schaduw van de winst bleef, nu definitief heeft gezegevierd. De cloudkapitalisten, of **"cloudalisten"**, laten vazallen (andere bedrijven) en horigen (gebruikers) op hun land (platform) werken en heffen daar belasting over.
#### 3. Cloudleenstelsels versus Markten
Kapitalisme draaide om **markten**, gedecentraliseerde plekken voor uitwisseling. Technofeudalisme draait om **cloudleenstelsels (cloud fiefs)**.
Platforms als Amazon, de App Store of Google Play lijken op markten, maar zijn dat niet. Ze zijn gecentraliseerde, privédomeinen waar een algoritme – dat dans op de muziek van de "heer" (zoals Jeff Bezos) – bepaalt welke verkopers worden getoond, welke prijzen worden vergeleken en wie succesvol is. Het algoritme beheert de interacties volledig, waardoor een illusie van keuze wordt gecreëerd terwijl alle macht bij de platformeigenaar ligt.
### De Nieuwe Maatschappelijke Klassen
Deze economische verschuiving heeft geleid tot een herschikking van de klassenstructuur.
* **Cloudhorigen (Cloud Serfs)**: Dit zijn wij allemaal. Elke keer dat we scrollen, klikken, zoeken, beoordelingen schrijven of "liken", voeren we **onbetaald werk** uit. We trainen de algoritmes, voeden ze met data en maken het platform waardevoller. We "reproduceren het cloudkapitaal" voor de eigenaars zonder daarvoor betaald te krijgen. We zijn horigen die op het land van de heer werken.
* **Cloudproletariërs (Cloud Proles)**: Dit zijn degenen die wél betaald werk verrichten binnen de cloudgestuurde economie, maar onder extreme exploitatie en controle. Denk aan Uber-chauffeurs, Amazon-bezorgers en magazijnwerkers. Zij worden aangestuurd en geoptimaliseerd door algoritmes, die hen dwingen harder te werken.
* **Vazalkapitalisten (Vassal Capitalists)**: Dit zijn traditionele bedrijven, van kleine app-ontwikkelaars tot grote merken. Om hun klanten te bereiken, zijn ze gedwongen om hun waren te verkopen op de cloudleenstelsels van Amazon, Apple of Google. Daarvoor betalen ze een forse pacht (vaak 15-30% van de omzet). Zij zijn niet langer soevereine kapitalisten, maar vazallen die afhankelijk zijn van de goedgunstigheid van de feodale heer (het platform).
* **De Cloudalisten**: De nieuwe heersende klasse. Dit zijn de eigenaars en beheerders van de grote cloudleenstelsels (Amazon, Apple, Meta, Google, en in China Alibaba, Tencent). Zij extraheren pacht van zowel vazalkapitalisten als cloudproletariërs, en profiteren van de gratis arbeid van cloudhorigen.
### Gevolgen en Implicaties
#### 1. De Onmogelijkheid van Sociaaldemocratie
Een van de meest sombere conclusies van Varoufakis is dat **sociaaldemocratie onmogelijk** is onder technofeudalisme. Het sociaaldemocratische compromis tussen arbeid en kapitaal was gebaseerd op de productiviteitswinsten van het industriële kapitalisme en de collectieve macht van georganiseerde arbeiders in fabrieken en vakbonden. Technofeudalisme ontmantelt deze voorwaarden: werk wordt geprecariseerd (cloudproles), gemeenschappen worden versnipperd, en de onbetaalde arbeid van cloudhorigen kan niet worden georganiseerd via traditionele vakbonden.
#### 2. De Nieuwe Koude Oorlog en Geopolitiek
Technofeudalisme hertekent het geopolitieke landschap. De wereld splitst zich op in **twee concurrerende super-cloudleenstelsels**: een op de dollar gebaseerd (geleid door de VS) en een op de yuan gebaseerd (geleid door China). Landen worden gedwongen te kiezen bij welke feodale heer zij zich willen aansluiten. De oorlog in Oekraïne heeft dit proces versneld en bijgedragen tot deze opsplitsing. Dit is een **"Nieuwe Koude Oorlog"**, niet zozeer om ideologie, maar om controle over de digitale infrastructuur en de dataflows die cloudkapitaal vormen.
#### 3. Het Einde van het Liberale Individu
Het systeem tast de individuele autonomie aan. Onze voorkeuren worden niet langer gevormd door traditionele reclame (zoals in de tijd van Mad Men's Don Draper), maar door een constante **feedbackloop met algoritmes**. We trainen het algoritme met onze klikken, en het algoritme traint ons vervolgens om te willen wat het ons aanbiedt. Dit ondermijnt het idee van de soevereine, rationele consument – een hoeksteen van het liberale denken.
#### 4. Het Crypto-mirakel: Een Valse Belofte
Varoufakis zet vraagtekens bij de gedachte dat cryptocurrency's of Web3 een uitweg bieden uit deze concentratie van macht. Hij beschouwt dit grotendeels als een **"valse belofte"**. In plaats van macht te decentraliseren, creëren ze vaak nieuwe vormen van speculatie en extractie, en lossen ze het fundamentele probleem van de eigendom van en controle over cloudkapitaal niet op.
### Een Weg Vooruit? Hoe Ontsnappen aan Technofeudalisme
Hoewel de analyse somber is, eindigt Varoufakis niet zonder hoop. Hij schetst een pad naar bevrijding dat radicale politieke actie vereist.
De kernoplossing is: **"Om onze geest individueel te bezitten, moeten we het cloudkapitaal collectief bezitten."**. Net zoals de "commons" van het internet werden geprivatiseerd (een nieuwe "enclosure"), moeten we een omgekeerd proces in gang zetten: een **"socialisering van de cloud"**.
* **Collectief Eigendom**: De digitale infrastructuur – de cloud – moet een democratisch gecontroleerde commons worden, net als openbare nutsbedrijven.
* **Democratisch Beheer van Algoritmes**: De vraag is niet alleen "wat weten zij over ons?", maar **"wie bezit de algoritmes die ons vormen?"**. We moeten sociale controle over deze algoritmes verwerven en ze inrichten voor menselijke samenwerking en emancipatie in plaats van gedragsmodificatie en pachtextractie.
* **Een Breed Bondgenootschap**: Omdat traditionele arbeidersorganisatie alleen niet voldoende is, is een bredere alliantie nodig. Deze alliantie moet cloudproles, cloudhorigen, vazalkapitalisten en iedereen die onder de nieuwe feodale logica lijdt, verenigen.
De taak is monumentaal, maar Varoufakis benadrukt dat alle politieke problemen politieke oplossingen hebben. De uitdaging is collectief georganiseerd actie ondernemen om onze toekomst terug te claimen.
