Thursday, February 07, 2013

255 Our quality of life and Neo-liberalism.

Summary: 

From Maslow's hierarchy of needs we know that feeling 'safe' is very essential in man's life. Neo-liberalism stole it from us, in order to make us work harder so that they can reap/steal more wealth, as there is more wealth created by us.  
People feel more unsafe, and yet crime-statistics in Holland are lower every year.  Why this feeling of unsafety?

The author of the article below (in Dutch) refers to two books:  Francis Fukuyama: "The origins of political order" (2011),  and
Paul Verhaeghe:  "Identiteit". (2012)

Where the Neo-liberals told us that men have always been in competition with each other, Fukuyama stresses the fact that man is in the first place a social 'animal' who needs to live with other people in a meaningful relation and who craves for 'confirmation' from other beings. We only exist when we are noticed by others.

Verhaeghe shows us how quick our day to day life has changed in the last 15 years: 
- From a stable job many of us went to a 'temporary job'. 
- People are no longer collegues, but each others competitors, which causes lots of illnesses. Verhaeghe is a psychologist, and mentions them all.
- Man needs some 'anchors'(structure)and needs to feel safe.
- We need some authorities in life who give us certainties we can believe in, like parents, teachers and politicians.

But there is more. 
Many institutions who seemed to be fixed and reliable 'for ever', have suddenly disappeared, or proven to be unreliable: 
PTT had disappeared in most countries, replaced by 'competitors'.
The one familiar postman is replaced by many strangers.
Insurance companies may go broke, or we find out that they cheated us in unbelievable ways. 
Banks either disappear or may disappear in the near future, together with our savings. 
Hospitals turn out to be unreliable and unsafe sometimes. 
Schools became huge and very impersonal, focused on profit and attracting new pupils, in stead of being focused on teaching.

For us 'a better life' is not 'more income', because we might spend it to more food and less 'activity'.
A better life probably means: less choices. Less uncertainties. And above all: more human interaction. More social gathering and less competition. Competition leads to stress and illness.    









Waarom we ons onveilig voelen 

Hoe onveilig is Nederland? 
De criminaliteit neemt al jarenlang af. 
In 2010 registreerde de politie 1,2 miljoen misdrijven. 
Dat is 5 procent minder dan een jaar eerder en 12 procent minder dan in 2005. blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. 
Ook het aantal meldingen van misdrijven door burgers neemt af. 
En toch voelen mensen zich nauwelijks veiliger, blijkt uit ander onderzoek van het CBS. 
Hoe kan dat? Lezen ze, zoals in het verleden wel werd geschamperd, de verkeerde kranten en bekijken ze de verkeerde televisieprogramma”s? Daar lijkt het niet op,want alle kranten en alle zenders besteden ruimschoots aandacht aan criminaliteit. 
Dat kan juist al een deel van de onveiligheidsgevoelens verklaren. 
Hetzelfde geldt voor de overvloedige aandacht van de overheid. 
Terwijl de misdaad steeds verder afneemt, voert de overheid de bestrijding ervan steeds verder op. 
Vanuit het standpunt dat elk misdrijf er een te veel is, is dat te billijken. 
Maar kennelijk gaan mensen zich er niet veel veiliger door voelen. 
Hier is een andere verklaring: het veiligheidsgevoel wordt niet alleen bepaald door criminaliteit of angst daarvoor. 
Mensen voelen zich ook –en- misschien wel vooral- onveilig en bedreigd, omdat veel zekerheden zijn verdwenen. 
Omdat ze dag in dag uit moeten concurreren, assertief moeten zijn, met hun ellebogen moeten werken en voor zichzelf op moeten komen. 
Omdat ze bang zijn dat ze anders worden belazerd.Altijd en overal moeten ze op hun hoede zijn. 
Daarom zou het begrip veiligheid veel ruimer moeten worden opgevat. 
Het zou niet alleen over criminaliteit moeten gaan, maar ook over gebrek aan zekerheden, saamhorigheid en geborgenheid. 
Wie echt iets aan het onveiligheidsgevoel wil doen, zou dat vanuit die bredere benadering moeten aanpakken. 
De economische crisis is momenteel misschien wel de belangrijkste bron van onveiligheid.Na de ‘roaring nineties’, waarin de bomen tot in de hemel leken te groeien, is het economische vooruitzicht voor een groot deel van de Nederlanders slechter geworden. 
Mensen zien hun pensioenen verdampen en de waarde van hun huis dalen. 
Velen, ook hoogopgeleiden, hebben hun baan verloren en wie nog wel werk hebben, zijn hun baan niet meer zeker. 
Op de werkvloer is de cultuur veel harder en vijandiger geworden. 
Managers worden steeds vaker geselecteerd om te saneren en minder om op te bouwen. 
De baas die voor een veilige omgeving zorgde waarin creativiteit kon gedijen, is vervangen door een passant zonder binding met het bedrijf of personeel die je elk moment kan laten vallen. 
Het managerskookboek gebiedt dat je ‘dure’oudere werknemers vervangt door ‘goedkopere’ jongere die je zo kunt ontslaan. 
Op korte termijn levert dat lage loonkosten op, maar op langere termijn is het dodelijk als ervaring wordt weggesneden. 
Wat met het toverwoord flexibiliteit wordt verkocht, is in werkelijkheid een geweldige kapitaalvernietiging. 
Als je elke keer weer nieuwe mensen het kunstje moet leren, verlies je productiviteit, hoe goedkoop dat personeel ook is. 
Nederland wil zo graag een kenniseconomie zijn, maar op deze manier gaat juist kennis verloren. 
Dat wordt nog erger nu de nieuwe norm lijkt dat mensen niet meer in vaste dienst worden genomen. 
Ze mogen zich melden als zzp’er of als payroller en zodra ze overbodig zijn, worden ze bedankt voor hun diensten. 
Van dit soort mensen kun je helemaal geen teamwork verwachten, ze zullen alleen naar hun eigen belang kijken. 
Als de binding met hun bedrijf wordt verbroken, gaan ze zich ernaar gedragen. Ik een wegwerpwerknemer? Dan jij een wegwerpwerkgever.Dat zal zich laten voelen, zodra de werkgelegenheid aantrekt. 
De werkvloer is niet meer een plek, waar je je thuisvoelt en je veilig waant, maar een strijdperk waar je collega’s je concurrenten zijn en waar onderlinge verhoudingen worden gereduceerd tot de vraag wat jij er beter van wordt 
Radicale markteconomen menen dat dat nooit anders is geweest en dat mensen altijd enkel op hun eigen gewin uit zijn geweest. 
De Amerikaanse politicoloog Francis Fukuyama neemt in The origins of political order afstand van dit mensbeeld, dat mede ten grondslag ligt aan de Amerikaanse staat. 
Aan de hand van vele studies laat hij zien dat mensen geen individualistische wezens zijn die alleen samenwerken om hun personlijke belang te behartigen. 
Mensen zijn juist van oorsprong sociale wezens die samenhang zoeken. 
Een economisch en politiek systeem dat gebaseerd is op een puur individualistische visie op de mens, slaat de plank mis, betoogt hij. 
,Dat individualisme de harde kern vormt van ons economische en politieke gedrag, komt alleen maar doordat we instituties hebben ontwikkeld die onze meer natuurlijke gemeenschappelijke instincten onderdrukken, schrijft Fukuyama. 
In zijn boek Identiteit trekt de Belgische psychotherapeut Paul Verhaeghe dezelfde conclusie. Ook hij betoogt dat de mens in de eerste plaats een sociaal wezen is. Hij is gericht op samenwerking, op dat voorwaarde dat de omgeving dat gedrag bevordert. 
En dat laatste is nu net wat ontbreekt. 
Volgens Verhaeghe is de huidige (westerse) cultuur gebaseerd op het recht van de sterkste. Dit ‘neodarwinisme’ vloeit voort uit het neoliberarisme, dat mensen tegen elkaar opzet en ziek maakt. 
Letterlijk ziek. 
Verhaeghe somt een reeks aan psychische aandoeningen op die er een gevolg van zijn.
Voor een gezondere samenleving waarin de mens weer het sociale wezen kan zijn, zijn structuur en geborgenheid nodig. 
Die geven mensen een veilig gevoel van waar uit ze zich verder kunnen ontplooien en meer nut voor de gemeenschap kunnen hebben. 
Samenwerking komt tot stand vanuit vertrouwen en niet vanuit wantrouwen. 
Als we elkaar alleen maar als vijanden waren blijven zien en plunderend hadden rondgetrokken, hadden we nog in het stenen tijdperk geleefd. 
Verhaeghe laat zien dat naast die stabiele omgeving ook duidelijke autoriteitsfiguren cruciaal zijn voor een gezonde identiteitsontwikkeling. 
Leiders(ouders, leraren, politici) die een doel formulere, heldere grenzen stellen en vertrouwen geven. 
Fukuyama benadrukt het belang van instuties die dat vertrouwen waarborgen en een gevoel van zekerheid geven. 
In de eerste plaats zijn dat de instituties die de democratische rechtsstaat waarborgen: politiek bestuur, rechterlijke macht en politie/justitie. 
Maar daar stopt het niet.Tot voor kort waren er andere instituties die van belang waren voor het gevoel van veiligheid en geborgenheid. 
Neem de PTT.Was het geen geruststellend gevoel dat de postbode twee keer per dag langskwam en dat de brievenbus om de hoek stond?Dat er postkantoren waren? Nu komen er soms wel vier verschillende types op allerlei tijden bellen met pakjes aan die zich, als je niet binnen 3 seconden opendoet, uit de voeten maken om het pakje bij een wildvreemde aan te bieden. 
Het openbaar vervoer is ook zo’n onderschat onderdeel van het sociale weefsel. 
Het spoor was ooit van iedereen, sinds de verzelfstandiging is het van niemand. 
Banken en verzekeraars(de naam alleen zegt het al) stonden voor zekerheid: je kon er met een gerust hart je geld heen brengen. 
Nu heb je alleen maar meer zorgen. 
Sinds de Postgiro en Postbank zijn opgegaan in de ING staan ze voor roekeloze ondernemingen die met ons geld casinootje spelen. 
Aegon was ooit een verzekeraar, maar voor velen is de enige zekerheid inmiddels dat ze een kapitaal kwijt zijn. 
Gas, water en licht, de telefoon en de televisie: het was allemaal keurig geregeld. 
Je betaalde misschien iets meer, maar je had er geen omkijken naar en hoefde niet elke keer de rekening te controleren om te kijken of je een poot werd uitgedraaid. 
Van al deze instituties wist je: ze zijn betrouwbaar en ze zijn van ons en voor ons. 
Door de talrijke financiĆ«lee schandalen met zorg- en onderwijsinstellingen, pensioenfondsen en woningcorporaties is het vertrouwen inmiddels tot een minimum gedaald. 
Het zou kortom heel goed kunnen zijn dat niet zozeer de angst voor misdrijven, mar de afbraak van het sociaal weefsel en instituties er de belangrijkste reden van is dat mensen zich onveilig voelen. 
Het is niet alleen bedreigend, maar ook slopend als je altijd op je hoede moet zijn. 
Het levert permanente stress op en die kan je lichaam en geest slopen. 
Mensen die zich angstig en opgejaagd voelen worden kribbiger, agressiever. 
Dat versterkt weer het onveiligheidsgevoel. 
De overheid, die zelf ook gevangen zit in de overheersende cultuur, ziet het niet als haar taak om dit sociale onbehagen te bestrijden. 
“De overheid is geen geluksmachine”, zegt premier Mark Rutte. 
Intussen maakt de overheid de onzekerheid op de arbeidsmarkt alleen maar groter, door de WW-duur te bekorten en ontslag makkelijker te maken. 
En door ook de markt(meer) ruimte te geven in de zorg en huursector. 
Dat kon wel eens een dure vergissing zijn. 
Het onbehagen in de samenleving ondermijnt niet alleen het vertrouwen in elkaar, maar ook in de overheid en instituties. 
In de VS, waar mensen nog veel meer elkaars concurrent zijn en het zelf moeten uitzoeken, is het vertrouwen in de overheid tot een dieptepunt gedaald. 
De reactie van de bevolking is dat zij terugvalt in meer primitievere organisatievormen: omdat mensen zich niet meer herkennen in de staat, clusteren ze zich in gemeenschappen met gelijkgestemden. 
In buurten en regio’s, in gemeenschappen op het internet. 
Echte saamhorigheid is dat niet, de binding duurt zolang die profijtelijk is. 
Die ontwikkeling komt ook in Nederland opzetten en als we niet uitkijken raken we het sociale weefsel in hoog tempo kwijt. 
We verschuilen ons achter de dijken, in gated communities of kasteelwoningen en vertrouwen alleen ons soort mensen. 
Binnen die nieuwe clans voel je je misschien veilig, maar omdat contact met andersdenkenden afneemt, wordt de wereld daarbuiten onbegrijpelijker en bedreigender dan ooit. 

Overgenomen uit BN/DeStem,  5 januari 2013.

No comments:

Post a Comment