1361 In Israel staat chaos voor de deur.

Onze joodse vrienden hebben zichzelf geselecteerd op 'ruzie zoeken'. 

En op 'onwrikbaarheid', de double down -mentailteit. 

Zoals Mercouris, de Saker en MacGregor en Martuyanov zeggen:  Als de Neocons een oorlog aan het verliezen zijn,  dan  doen ze er nog een paar schepjes bovenop.  Door roeien en ruiten, en niet anders. 

Voor mij is ook de eigenschap, de cultuur van 'alles afbreken door altijd alles te bekritiseren' een reden waarom de joden 2000 jaar lang geen eigen land hadden: het lukt gewoon nietom met zoveel stijfkoppen  bij elkaar te blijven.  In de diaspora kunnen ze hun eigen clubjes vormen en hoeven ze zelf niks te regelen. 

Maar als je samen een land vormt, dan moeten er knopen wordendoorgehakt, en dan wordt het ruzie. 

In 1948 ging het nog wel: het ideaal was een soort commune, een landbouwstaat. Allemaal gelijk. Eeen communaal samenleven. 

Maar langzaam maar zeker komen er wat hardere elementen naar boven en die winnen uiteraard elke keer de strijd: gewoon omdat ze keihard zijn naar hun opponenten. 

En nou zijn we bij het eind. 

Nou is het bijna niet meer te doen. 

Jan van de Putte   heeft er een helder verslag over geschreven in de NRC: 

In Israël staat chaos voor de deur

Israël De fundamentalisten die sinds vorige week in Israël aan de macht zijn, ondermijnen mensenrechten en democratie, Israëls internationale positie en wat er nog resteert van de vrede, betoogt Jan van der Putten.

Het leger vernietigde begin deze week een huis in Kafr Dan, een dorp in de door Israël bezette gebieden.Foto Raneen Sawafta/ Reuters 

Eén misverstand moet nodig worden rechtgezet: de Israëlische bevolking zou in de verkiezingen van 1 november 2022 massaal naar extreem-rechts zijn opgeschoven. Niet waar. De politieke tweedeling is gehandhaafd. Beide kampen zijn nagenoeg even groot. Dat is al zo sinds de eerste van de vijf stembusgangen die in april 2019 begonnen. De scheidslijn tussen beide kampen wordt niet langer bepaald door ideologische verschillen, maar door een politicus die als geen ander tweespalt heeft gezaaid: Benjamin Netanyahu.

Jan van der Putten is journalist en schrijver.

De afgelopen anderhalf jaar regeerde een coalitie, bestaande uit anti-Netanyahu partijen. Een politieke regenboog, van links tot rechts, inclusief een Arabische partij. Eerst was de rechtse Naftali Bennett premier, daarna de centrum-georiënteerde Yair Lapid. Ooit waren de belangrijkste leiders van deze coalitie onder Netanyahu minister, maar ze werden één voor één door hem weggewerkt.

Daarom had Netanyahu, leider van Israëls grootste partij Likud, bij de laatste formatiebesprekingen geen gewone rechtse bondgenoten over. En kon hij alleen de macht heroveren – en daardoor zijn drie slepende corruptieprocessen laten archiveren – door een verbond te sluiten met extreem-rechts.

Tot voor kort was het rechts-extremistische gedachtegoed volstrekt marginaal, en nam Netanyahu er steeds gedecideerd afstand van. Maar door een dramatische verschuiving binnen het rechtse kamp is het extremisme mainstream geworden. Zonder extreem-rechts kon Netanyahu geen regeringscoalitie vormen. Maar dan moesten deze partijen wel de kiesdrempel van 3,25 procent halen. Daarom zette Netanyahu de drie ultra-rechtse partijen onder druk om hun onderling gekrakeel te staken en met een gezamenlijke lijst te komen. Hetgeen geschiedde.

In het andere kamp daarentegen, weigerde de Arbeiderspartij samen te gaan met de sociaal-democratische Meretz, waardoor Meretz de kiesdrempel niet haalde en kostbare stemmen verloren gingen. Verdeeldheid tussen de vier partijen van Arabische Israëliërs deed de rest.

Hoge prijs

De extremisten hebben voor hun steun een hoge prijs geëist – en Netanyahu heeft die betaald. Ze weten immers dat Netanyahu zijn belofte breekt als dat hem uitkomt. Vraag maar aan Benny Gantz, leider van de centristische partij Blauw-Wit. In 2020 hielp hij zijn vijand Netanyahu aan een regeringsmeerderheid, op voorwaarde dat hijzelf na anderhalf jaar het premierschap zou overnemen – en vervolgens liet Netanyahu hem vallen nog voordat die periode om was. Hij had liever nieuwe verkiezingen dan Gantz als premier.

Daarom eisten Netanyahu’s ultra-rechtse vrienden dat hun afspraken formeel werden vastgelegd en dat de wetten, die daarmee in strijd waren, werden gewijzigd. Netanyahu kon niet anders dan akkoord gaan. Hij is de gevangene geworden van de extreem-rechtse partijen, die samen de helft van de 64 regeringszetels bezetten. En zo is Israëls sterke man een zwakke leider geworden.

Wat kunnen we verwachten van een regering waarin ultranationalisten, religieuze extremisten, racisten, kolonisten, provocateurs, haatzaaiers, homohaters, veroordeelden en fascisten aan de touwtjes trekken? Die kwalificaties, ze zijn in Israël volop te horen, lijken over the top, maar de woorden en daden van de betrokkenen rechtvaardigen ze.

Massamoordenaar

Itamar Ben-Gvir is leider van Joodse Macht, voortzetting van de verboden partij Kach van de terroristische rabbijn Meir Kahane. Ben-Gvir werd afgewezen voor militaire dienst omdat hij te rechts was, heeft een lang strafblad en is veroordeeld wegens ophitsen tot racisme. Als advocaat verdedigt hij Joodse terroristen. Zijn idolen zijn de orthodoxe rabbijn Kahane en de massamoordenaar Baruch Goldstein. Hij is gespecialiseerd in het provoceren van Palestijnen, waarbij hij zijn pistool niet schuwt. Israëlische militairen die Palestijnen doden ziet hij als helden, die nooit voor de rechter mogen worden gesleept.

Deze man is nu minister van Nationale Veiligheid en baas van de politie. Hij heeft ook de leiding geëist, en gekregen, over de grenspolitie, die belast is met de repressie in bezet gebied. Hij is voorstander van de doodstraf voor als terroristen bestempelde Palestijnen. Zijn eerste daad als minister was het plegen van een van zijn geliefde provocaties: een bezoek aan de Tempelberg, een politiek kruitvat in Oost-Jeruzalem dat Joodse fundamentalisten willen heroveren op de moslims. De wereldwijde protesten die volgden, hebben de kersverse regering haar eerste internationale crisis opgeleverd.

Lees ook:Wat wil minister Ben-Gvir bereiken met zijn bezoek aan de Tempelberg? En vier andere vragen

Bezalel Smotrich, leider van Religieus Zionisme en de gelijknamige extremistische alliantie, is van hetzelfde laken een pak. Behalve over het ministerie van Financiën heeft hij ook de leiding gekregen over het koloniale burgerbestuur op de bezette Westelijke Jordaanoever. Zelf is hij een kolonist. Hij gaat de tientallen illegale nederzettingen wettigen, als opmaat naar de annexatie van het hele gebied. De Palestijnen mogen van hem kiezen: oprotten, zich overgeven en tweederangsburger van Israël worden, of zich door het Israëlische leger mores laten leren.

Smotrich gelooft heilig in de Joodse suprematie. Daarom heeft hij het niet begrepen op het Arabische bevolkingsdeel van Israël (volgens het coalitieakkoord een ‘demografische uitdaging’). Hij wil dat Joodse en Arabische vrouwen op kraamafdelingen van elkaar worden gescheiden, zodat Joodse baby’s niet worden geconfronteerd met aanstaande terroristen.

Zijn afkeer van rechters deelt Smotrich met het hele kabinet. Deze week diende de nieuwe minister van Justitie plannen in om de rechterlijke macht aan banden te leggen. Als de Hoge Raad een wet onwettig verklaart, zou het parlement het recht moeten krijgen om dat besluit ongeldig te verklaren. In het comité dat nieuwe rechters benoemt zouden de juristen moeten worden vervangen door politici. Net als in, bijvoorbeeld, Polen, Hongarije en China moet ook in Israël justitie een aanhangsel van de politiek worden. Handig voor Netanyahu om definitief af te komen van de tegen hem aangespannen corruptiezaken.

Extremistisch trio

De derde van het extremistische trio is iemand die zichzelf een ‘trotse homofoob’ noemt: Avi Maoz. Hij is leider van de eenmansfractie Noam. Hij wil de Pride-marsen van „beesten die op twee benen lopen” verbieden en homoseksuelen onderwerpen aan conversietherapie. Hij houdt zwarte lijsten bij van homo’s op belangrijke posten in de politiek en de media (een van hen is de nieuwe parlementsvoorzitter, een Likud-prominent) en van linksgezinden die de macht zouden hebben gegrepen in de rechterlijke macht en op de ministeries. Artsen, hoteliers en andere dienstverleners moeten volgens hem homoseksuelen kunnen weigeren.

Behalve homo’s haat hij ook vrouwen, progressieven, niet-ultraorthodoxe Joden, vluchtelingen en alle marginalen. Deze fanaticus gaat een nieuw bureau voor ‘Joodse nationale identiteit’ leiden. Als verantwoordelijke voor buitenschoolse activiteiten krijgt hij ook greep op het onderwijs.

Als vanouds zijn ook de ultra-orthodoxe partijen Shas en Verenigd Thora Jodendom van de partij. Shas-leider Aryeh Deri kon door twee veroordelingen voor malversatie eigenlijk geen minister worden, maar een snelle wetswijziging verhielp dit euvel. De ultra-orthodoxen hebben, in ruil voor hun onmisbare steun, nooit zoveel van de atheïst Netanyahu gekregen als deze keer: gulle toelagen, financiering van hun seminaries, vrijstelling van militaire dienst, erkenning van hun religieuze suprematie, discriminatie tegen de minder strenge stromingen, scheiding van mannen en vrouwen in publieke ruimtes, aanscherping van de eisen om als Jood te worden gekwalificeerd en recht te hebben op immigratie, en veel meer. Zij willen van Israël het liefst een theocratische dictatuur maken, die wordt geregeerd door de Thora.

Protest tegen zelfdestructie

Netanyahu’s programma is een frontale aanval op de democratie en een garantie voor problemen, om niet te zeggen oorlog. We kunnen een explosie op de Westoever verwachten, waar het Israëlische leger vorig jaar minstens 146 Palestijnen doodde – het hoogste aantal sinds het eind van de Tweede Intifada (in 2000 – 2005). Israëlische schrijvers en intellectuelen, wetenschappers en industriëlen, de lhbti-gemeenschap, progressieve rabbijnen, de als subversief beschouwde mensenrechtenorganisaties – ze hebben allemaal geprotesteerd tegen de zelfdestructie waarvoor de nieuwe regering lijkt te hebben gekozen. De top van het leger en de politie hebben ernstige bedenkingen. Zeventig procent van de seculiere joden voelt zich door de nieuwe regering bedreigd. De meerderheid van de Amerikaanse joden moet niets hebben van het nieuwe regime, en Israëls vrienden in Washington en Brussel zijn zeer bezorgd.

Zal er een revolte komen tegen de fanatici? Zullen gematigde politici van de Likud in opstand komen? Staat de chaos voor de deur? Niemand weet het. Maar we weten wel dat de meest rechtse regering die Israël ooit heeft gekend, het land heeft blootgesteld aan een ongekende dreiging: zijzelf.

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 7 januari 2023